Revolutie of evolutie van televisie? De suggestie van gebruikerscontrole bij video-on-demand platform Netflix

Abstract

In deze masterscriptie wordt onderzocht hoe de relatie tussen Netflix en gebruikers verschilt van de relatie tussen broadcasttelevisie en kijkers. De mogelijkheden die Netflix aan de gebruiker biedt om de eigen programmering en planning (scheduling) te bepalen worden in verband gebracht met wat in literatuur benoemd is als kenmerkend voor programmering bij broadcasttelevisie. Het on-demand model wordt vaak gepresenteerd als oplossing voor de beperkingen van voorgeprogrammeerde broadcasttelevisie omdat het de gebruiker de mogelijkheid biedt om zelf te bepalen wat, wanneer en waar hij content wil bekijken. Om te onderzoeken of het on-demand model de gebruiker meer controle geeft over de planning en in hoeverre dit verschilt van televisie en eerdere aan televisie gerelateerde technologieën, moet worden gekeken naar de mogelijkheden die de interface biedt om te handelen. In deze scriptie wordt de interface van Netflix geanalyseerd vanuit centrale begrippen in theorievorming over het medium televisie, om te kijken in hoeverre bestaande ideeën over televisie nog van toepassing zijn op digitale on-demand televisie. Hoewel de begrippen uit deze theorie gebruikt zijn om broadcasttelevisie te beschrijven, betekent dit niet dat ze helemaal niet meer van toepassing zijn op on-demand platformen zoals Netflix. Er wordt ingegaan op de vraag in hoeverre televisie content die losgekoppeld is van de uitzendprogrammering, nog ‘televisie’ is. Een centraal begrip is flow zoals beschreven door Raymond Williams. Flow is volgens Williams het definiërende kenmerk van televisie als culturele vorm. Op het moment dat technologie ingrijpt in deze flow verandert dit. Het concept wordt echter door verschillende auteurs aangegrepen om veranderingen in de televisie industrie te bespreken. Er wordt besproken in welke vormen flow te herkennen is in andere vormen van televisie dan broadcasttelevisie en welke rol onder andere time- en place-shifting technologieën hierbij spelen. De time- en place-shifting mogelijkheden die Netflix biedt worden in verband gebracht met eerdere aan televisie gerelateerde technologieën zoals de VCR en de DVD-box en er wordt geanalyseerd hoe de suggestie van controle over de programmering gecommuniceerd wordt door middel van de interface.