VluchtelingenWerk: partner, bemiddelaar of ondergeschikte? De invloed van VluchtelingenWerk Nederland op de beleidsvorming van het asielbeleid ten aanzien van de ex-Joegoslavische vluchtelingen van 1991 tot 1995

Abstract

Dit onderzoek heeft de effectiviteit van de politieke invloed van VluchtelingenWerk op het asielbeleid van 1991 tot 1995 ten aanzien van ex-Joegoslavische vluchtelingen geanalyseerd. Hierdoor wordt duidelijk dat VluchtelingenWerk door zijn politieke invloed in de onderzoeksperiode fungeerde als partner, bemiddelaar en ondergeschikte van de Nederlandse overheid. Dit was afhankelijk van welk aspect van het asielbeleid VluchtelingenWerk probeerde te beïnvloeden. Dit is aangetoond aan de hand van drie casussen, waarbij zowel directe als indirecte lobbystrategieën en de verschillende beïnvloedingsmiddelen zijn geanalyseerd. De invloed in de casussen zijn geanalyseerd aan de hand van de definitie van invloed van D. Lowerly. Deze definitie is vervolgens toegepast in de modellering van M. Brouwer. Zodoende is er voor dit onderzoek een aangepast beïnvloedingsschema gecreëerd. Aan de hand hiervan is gebleken dat VluchtelingenWerk met behulp van een Europees appel heeft bewerkstelligd dat er zo snel mogelijk ex-Joegoslavische vluchtelingen werden uitgenodigd. Daarnaast kanaliseerde Vluchtelingenwerk met hun gastgezinnenproject de gevoelens van betrokken burgers. Tenslotte bekleedden vrijwilligers en medewerkers in de asielopvang in alle lagen posities en was VluchtelingenWerk de belangrijkste adviseur van het ministerie van WVC. Met het ministerie van Justitie onderhield VluchtelingenWerk echter een andere band waardoor de effectiviteit van de invloed van de vereniging afnam. Deze analyses bieden een aantal conclusies voor het wetenschappelijk debat ten aanzien van belangengroepen. De belangrijkste hiervan is dat de relatie tussen de belangengroep en (het departement van) de regering van belang is. Een goede relatie kan leiden tot samenwerking en een minder goede relatie kan een ondergeschikte positie voor de belangengroep als gevolg hebben. Vanuit deze beredenering kan worden gesteld dat VluchtelingenWerk anno nu zijn politieke invloed kan vergroten door zich meer tot de publieke opinie te richten en zijn positie in het opvangbeleid beter te benutten.