Verandering in psychische gesteldheid en gedrag bij patiënten gedurende hun verblijf op een Penitentiair Psychiatrisch Centrum

Abstract

Sinds 2009 bestaan er in Nederland een aantal Penitentiair Psychiatrische Centra (PPC) om gedetineerden met psychiatrische stoornissen verantwoorde zorg binnen het gevangeniswezen te kunnen bieden. Naast het bieden van verantwoorde zorg is het verminderen van risicofactoren voor crimineel gedrag een doel van deze centra. Of de gestelde doelen ook bereikt worden, is onduidelijk. Hoewel er literatuur beschikbaar is over forensisch psychiatrische klinieken, is er niet eerder onderzoek gedaan naar de setting van een PPC. Dit onderzoek richtte zich daarom op verandering in de psychische gesteldheid en het gedrag bij patiënten gedurende hun verblijf op een PPC. Er werd verwacht dat er een verbetering in de psychische gesteldheid en een verbetering van het gedrag zou plaatsvinden. Bovendien werd een samenhang tussen beide veranderingen verwacht. Verder is in het onderzoek onderscheid gemaakt in verschillende patiëntengroepen, namelijk op basis van verslavingsgeschiedenis, persoonlijkheidsstoornis en de ernst van de criminele voorgeschiedenis. Hierbij werd verwacht dat de verbetering in het gedrag het sterkst zou plaatsvinden bij patiënten zonder verslavingsgeschiedenis, zonder persoonlijkheidsstoornis en zonder criminele voorgeschiedenis. Voor het onderzoek werd gebruik gemaakt van de gegevens van 1348 mannelijke en volwassen patiënten die ten minste 91 dagen op een PPC hebben verbleven. Er is gebruik gemaakt van drie meetmomenten waarop het gedrag van de patiënt op de afdeling werd gescoord en de psychische gesteldheid van de patiënt werd beoordeeld. In het onderzoek werd gevonden dat er sprake is van een significante maar klinisch verwaarloosbare verbetering van de psychische gesteldheid en dat er geen sprake is van gedragsverandering. Bovendien bleek het beloop van het risicogedrag voor de verschillende patiëntengroepen gelijk. Verder bleek dat er qua gedrag verschillen bestonden wat betreft de criminele voorgeschiedenis: hoe uitgebreider de voorgeschiedenis, hoe meer gedragsproblemen. Opvallend is dat er in het onderzoek geen gedragsverandering werd waargenomen. Mogelijke verklaringen hiervoor, beperkingen van het onderzoek en aanbevelingen voor toekomstig onderzoek worden besproken in de discussie. Geconcludeerd kan worden dat de PPC’s in Nederland want betreft het bieden van psychiatrische zorg hun doel maar beperkt bereiken en dat het behandelaanbod tekortschiet wat betreft het reduceren van het recidiverisico.