How to keep the peace? EU-conflictmanagement in Transnistrië, Zuid-Ossetië en Abchazië

Abstract

Dit onderzoek heeft een blik geworpen op de effectiviteit van EU-conflictmanagement op de frozen conflicts in Transnistrië, Zuid-Ossetië en Abchazië. Conflicten die al sinds het begin van de jaren negentig spelen en steeds meer aandacht krijgen, gezien de recente ontwikkelingen in Oekraïne en de wens van de EU om een ring van politiek stabiele landen om zich heen te creëren. Dit onderzoek wordt uitgevoerd binnen het raamwerk van de politicologen Wolff en Whitman. Zij stellen dat succesvol EU-conflictmanagement leunt op vier capabilities: to act, to fund, to coordinate en to cooperate. Opvallend is het feit dat zij de bovengenoemde conflicten al onderzocht hebben, maar hierbij zijn ingegaan op de periode na 2003, waardoor een langetermijnanalyse ontbreekt.

Uit de verschillende casestudies wordt duidelijk dat de EU in alle drie de gevallen geen of nauwelijks aandacht besteedde aan conflictmanagement. Het initiatief werd genomen door Rusland, de OVSE, de VN of de Verenigde Staten. Dit lag ten dele aan het feit dat de EU de handen vol had aan de Balkanoorlogen, maar ook aan desinteresse. Op geopolitiek gebied speelden er geen belangen voor de EU. Dit veranderde echter aan het begin van het nieuwe millennium, met een uitdijende EU en een grotere afhankelijkheid van energiebronnen in met name de Kaukasus. De EU bleek helaas niet meer in staat haar invloed te herwinnen.

Het onderzoek heeft twee belangrijke uitkomsten opgeleverd. Allereerst is het duidelijk geworden dat de desinteresse van de EU in de conflictgebieden heeft geleid tot een ernstig verzwakte onderhandelingspositie vandaag de dag. De tweede conclusie die getrokken kan worden is dat de uitvoering van het beleid, kijkende naar de vier capabilities van Wolff en Whitman, nog ernstig te wensen overlaat. De vorm en richting van dit beleid zou bijgesteld moeten worden, met name op economisch gebied, om meer invloed in de gebieden te krijgen.