Spiegels van vaderlandsliefde. Nationalisme in het geschiedenisonderwijs in de Nederlanden in de zeventiende eeuw

Abstract

Deze scriptie haakt in op het debat over de ouderdom van nationalisme. Uit twee zeventiende-eeuwse geschriften (Spiegel der Jeugd, 1614, en Nieuwe Spiegel der Jeugd, 1674), die bedoeld waren om de jeugd te onderwijzen over de oorlogen met respectievelijk Spanje en Frankrijk, blijkt dat er op verschillende manieren duidelijk een poging werd gedaan om vaderlandsliefde bij te brengen. Nationalisme kwam dus al voor in de zeventiende eeuw. Dit sluit aan op de opvattingen van Caspar Hirschi en Lotte Jensen over nationalisme. Tegelijk blijkt dat nationalisme volgens de stringente definitie van Benedict Anderson toen nog niet voorkwam. Al was er sprake van allerlei vormen van vaderlandsliefde, deze waren nog niet zo vastomlijnd als het ideologische nationalisme van de negentiende eeuw.