| dc.description.abstract | Terrorisme is een complex probleem dat zich onvoorspelbaar ontwikkelt. Het is een wicked problem (Camillus, 2008; Head & Alford, 2015; Rittel & Webber, 1973). Door de ontwikkelingen die volgden op de aanslagen van 11 september 2001 in de Verenigde Staten en de aanslagen in Madrid in 2004, wordt van elke overheid verwacht dat zij handelen om een poging te doen het probleem van terrorisme beheersbaar te maken. Maar is het, gezien de wickedness van terrorisme, wel mogelijk om als overheid het probleem van terrorisme te beheersen? In een poging hiertoe, hanteren veel landen een contraterrorisme-strategie.
Omdat een contraterrorisme-strategie een vorm van overheidsingrijpen is, is dit onderhevig aan verwachtingen. Hood (1991) stelt dat er drie verwachtingen zijn aan overheidsingrijpen: het is doelgericht, legitiem of robuust. In deze scriptie is gekozen voor robuustheid, waarbij het gaat om het vermogen aan te passen en veerkrachtig te zijn in onverwachte situaties. Dit is gedaan, omdat dit een verwachting is die bij de onvoorspelbaarheid van terrorisme past. Als robuustheid gekoppeld wordt aan contraterrorisme-strategieën levert dit de de centrale vraag van dit onderzoek op: ‘In hoeverre draagt het strategische proces dat door contraterrorisme-organisaties doorlopen wordt bij aan een robuust interventievermogen?’
Daarbij wordt gekeken naar de strategisch processtappen die een overheid onderneemt en hoe dit de robuustheid het interventievermogen beïnvloedt. Robuustheid is in deze scriptie geoperationaliseerd als: ‘able to move quickly and easily, deft and active’ (Harrald, 2006, p. 262). De strategische processtappen zijn uiteengezet aan de hand van de Plan-Do-Check-Act-cyclus van Deming (1988) en kent daardoor vier fases: (1) strategievoorbereiding, (2) strategie-uitvoering, (3) strategie-evaluatie en (4) strategie-aanpassing. Er wordt getoetst of path dependency het mechanisme is dat speelt in de relatie tussen robuustheid en het strategisch proces.
Dit bovenstaande is onderzocht door middel van een positivistisch kwalitatief onderzoek. Aan de hand van vier criteria heeft er eerst een globale vergelijking van tien landen plaatsgevonden. Op basis van de aanwezigheid van een contraterrorisme-strategie en de focus die deze had, is gekozen om drie landen diepgaander te vergelijken. Deze landen zijn Zweden, het Verenigd Koninkrijk en Nederland. Over deze landen kunnen een aantal conclusies getrokken worden.
Ten eerste toont het onderzoek aan dat in elk land de contraterrorisme-strategie een andere functie heeft. In Zweden spreekt men van de strategie als een contract, in het Verenigd Koninkrijk wordt de strategie gebruikt als toolbox en in Nederland heeft de strategie de functie van catalogus. Uit deze verschillende functies, volgen verschillende soorten robuustheid: stakeholder- (Zweden); resource- (Verenigd Koninkrijk) en conceptuele robuustheid (Nederland). Om een maximaal robuust interventievermogen te realiseren, stelt deze scriptie – op basis van de verenigbaarheid van logica’s van Noordegraaf (2015) – dat men moet proberen alle drie de soorten robuustheid te dekken.
Dat functies van de strategie en de soorten robuustheid verschillen, vindt oorzaak in het feit dat elk land een ander strategisch proces, en dus een ander pad doorloopt. Dit strategisch proces, of beter gezegd gevolgde pad, is van zeer grote waarde, omdat er sprake is van path dependency. De manier waarop het strategievoorbereidingsproces wordt ingestoken, bepaalt de uitkomst van het uiteindelijke type robuustheid. Deze scriptie betoogt dat de grote waarde die gehecht wordt aan het pad leidt tot path fragility: de schakels waarop de strategie berust komen onder druk te staan en dit gaat ten koste van de robuustheid van het interventievermogen. | |
