| dc.description.abstract | Het onderzoeksrapport richt zich op de betekenissen die topsporters geven aan de door hen uitgevoerde maatschappelijke taken binnen hun functie als topsporter. De laatste decennia is er een ontwikkeling gaande van maatschappelijke verantwoordelijkheid binnen de samenleving. Deze ontwikkeling heeft ook de sportsector bereikt. Topsporters fungeren als rolmodel voor jeugdige sporters en stimuleren kinderen, jongeren en volwassenen om zelf te gaan sporten. De verankering van maatschappelijk verantwoord ondernemen in het beleid van topsportorganisaties heeft ook gevolgen voor topsporters. Van hen wordt verwacht dat zij zich inzetten voor maatschappelijke activiteiten en de rolmodelfunctie vervullen. Tegelijkertijd is topsport meer dan ooit een fulltime beroep. De focus op topsport en het professioneel beoefenen van topsport is noodzakelijk om op wereldniveau te kunnen excelleren. Ondanks de toenemende verwachtingen rondom topsporters, is er weinig empirisch onderzoek gedaan naar de betekenissen die topsporters geven aan de maatschappelijke taken en welke spanningen dit met zich meebrengt binnen de functie van topsporter. Het vraagstuk is onderzocht vanuit de institutionele logica benadering. Door de betekenissen van de topsporters te analyseren wordt er in dit onderzoek bekeken hoe de professionele logica en community logica zich tot elkaar verhouden vanuit het perspectief van topsporters. Daarbij is er gekeken of topsporters maatschappelijke taken zien als een kans of een belemmering. Ervaren zij spanningen tussen beide logica’s of verbinden zij deze met elkaar? De dataverzameling is gedaan door middel van semigestructureerde interviews. Het onderzoek heeft plaatsgevonden onder 13 Nederlandse (ex)topsporters met een A- of B-status vanuit NOC*NSF. Deze topsporters zijn actief vanuit verschillende sporten, zoals teamsporters vanuit het voetbal, volleybal en korfbal en individuele sporters vanuit atletiek en handbiken. Het betrof zowel mannelijke als vrouwelijke sporters en Paralympische als Olympische sporters. De interviews zijn opgenomen, getranscribeerd en geanalyseerd via de coderingstechniek open, axiaal en selectief coderen. Uit de interviews blijkt dat topsporters de professionele logica associëren met kenmerken als het fulltime beoefenen van de sport, routine en resultaatgericht. De professionele logica wordt geladen met elementen vanuit de sport, waarbij het bereiken van sportieve prestaties centraal staat. Topsporters associëren de professionele logica niet direct met de community logica, maar verbinden in een aantal situaties deze wel met elkaar. Zo is het grootste gedeelte van de topsporters zich bewust van de voorbeeldfunctie en handelt daar ook naar. Daarnaast heeft het merendeel van de topsporters vanuit hun functie als topsporter ervaring met het vervullen van maatschappelijke activiteiten, waarbij met name clinics en presentaties worden benoemd. De logica’s worden echter niet altijd met elkaar verbonden. Het blijkt dat de logica’s ook kunnen zorgen voor spanningen binnen het veld. De grootste belemmering voor het combineren van de logica’s is de organisatorische planning. Topsport vraagt om een fulltime focus in de internationale concurrentiestrijd, waardoor dit moeilijk te combineren is met maatschappelijke taken. Daarnaast blijken waarden en normen vanuit de community logica niet altijd in overeenstemming te zijn met de praktijk waarin topsporters veel overhebben voor het resultaat. Drie mechanismen spelen een rol bij de betekenissen van de topsporters aan beide logica’s: (1) de bekendheid van de topsporter, (2) de motivatie van de topsporter en (3) het handelingsperspectief. Ten slotte blijkt dat de topsporters, ondanks een aantal spanningen, ook een aantal positieve effecten herkennen van het investeren in de community logica. Uit dit onderzoeksrapport kan geconcludeerd worden dat de topsporters een aantal spanningen ervaren tussen beide logica’s, maar deze in een aantal situaties wel met elkaar verbinden. Hierbij is er sprake van assimilatie: de professionele logica neemt een aantal elementen vanuit de community logica op zich. Daarbij blijft de professionele logica met elementen vanuit de topsport dominant. De organisatorische planning en balans tussen topsport en maatschappelijk is het grootste knelpunt voor verdergaande integratie. Hier liggen kansen voor topsportorganisaties: topsporters staan niet onwelwillend tegenover het vervullen van maatschappelijke taken, mits het niet ten koste gaat van het sportschema. | |
