| dc.description.abstract | Deze bachelor-scriptie is geschreven in het kader van kosmopolitisme. Kosmopolitisme betekent verschillende dingen, maar heeft altijd te maken met grensoverschrijdend denken of handelen. In de wetenschap behelst kosmopolitisme verschillende velden van onderzoek, waaronder het moreel kosmopolitisme. Het debat rond moreel kosmopolitisme draait om de vraag op welke manier grenzen tussen mensen geslecht kunnen worden en hoe solidariteit en eenheid onder mensen gerealiseerd kan worden. Een manier om over de grens van de eigen belevenis heen te kijken is literatuur. De vraag die volgt is: welke literatuur heeft die kosmopolitische kracht? Deze scriptie richt zich op de Nobelprijs voor de literatuur en probeert een antwoord te vinden op de vraag in hoeverre de Nobelprijs voor de literatuur kosmopolitisch werk selecteert. Alfred Nobel schreef in zijn testament dat de literatuurprijs moest gaan naar degenen die het beste werk hadden geproduceerd in een ideale richting. Aangezien Nobel veel over (wereld)vrede nadacht en sprak, is er aanleiding om te denken dat de Nobelprijs voor de literatuur een kosmopolitische prijs is. Deze scriptie draagt bij aan het debat rond moreel kosmopolitisme door uit te zoeken welke literatuur mogelijk kosmopolitisch is. In hoofdstuk 1 is het leven van Nobel en zijn testament onderzocht, om te kijken of de Nobelprijs voor de literatuur in opzet een kosmopolitische prijs was. Er is gebleken dat Nobel een (moreel) kosmopoliet was en dat de Zweedse Academie, de instantie die de prijs moest opzetten, Nobels ideaal over heeft genomen als criterium voor de prijs. In opzet was de Nobelprijs voor de literatuur een kosmopolitische prijs. In hoofdstuk 2 is een aantal fasen in de geschiedenis van de Nobelprijs aangewezen waarin een nieuwe draai werd gegeven aan het ideaal van Nobel. Er is uitgezocht in hoeverre de Academie is een periode van 1901 tot 1965 is afgeweken van het oorspronkelijke criterium voor de prijs. De criteria voor de literatuurprijs zijn vooral uitgebreid. Zo konden ook werken die louter literaire kwaliteiten winnen en werd een bepaald humanisme in literatuur ook belangrijk. Tijdens de Eerste Wereldoorlog is afgeweken van Nobels ideaal. Ook bleek de Academie zich sterk op Europa te richten, wat afdoet aan het kosmopolitische karakter van de prijs. Tot slot is er een steekproef genomen uit de vier fasen om de criteria in detail te onderzoeken en na te gaan in hoeverre de literatuurprijs, ondanks de veranderingen van de criteria sinds de opzet van de prijs, kosmopolitisch werk selecteert. Er is gebleken dat de Academie in grote mate heeft vastgehouden aan het ideaal van Nobel en dat derhalve de prijs kosmopolitische literatuur selecteert. Het perspectief van de Academie is echter tot Europa beperkt gebleven waardoor de vraag open blijft in hoeverre de bekroonde literatuur waarde heeft voor niet-Europeanen. | |
