Kunst om te Kussen. Janus Secundus in de Utrechtse Literaire Canon.

Abstract

In deze Bachelorscriptie wordt in het eerste hoofdstuk het leven en werk van de dichter Janus Secundus (1511-1536) beschreven. Na een uitleg van zijn naam en familie volgt een biografisch overzicht van zijn korte leven, hij is nog geen 25 geworden. Vervolgens komt Secundus als dichter aan de orde. Hij heeft internationale roem vergaard met zijn bundel Liber Basiorium, kortweg Basia, ofwel De kunst van het kussen. Hierin volgde Secundus de door hem bewonderde dichters uit de oudheid en latere eeuwen zo uniek na in het Neolatijn, dat hij in binnen- en buitenland bekend werd. Uit bewondering is Secundus dan ook door vele dichters, zowel in binnen als buitenland, op zijn beurt nagevolgd.

In het tweede deel van deze scriptie wordt een overzicht gegeven van het primaire werk van Secundus. Zijn oeuvre komt daarbij kort aan bod, inclusief de editiegeschiedenis van zijn verzameld werk. Vervolgens wordt de secundaire literatuur beschreven die tot op heden – voor zover bekend – is verschenen. Omdat er reeds meer dan vijf eeuwen over Secundus is geschreven, is dit deel in drie deelhoofdstukken opgedeeld. In het eerste deel staan de zestiende en zeventiende eeuw centraal, waarin naast tekstedities voornamelijk vertalingen van het werk van Secundus verschenen zijn. In het tweede deel worden - aan de verschenen vertalingen - de aan het eind van deze eeuwen verschenen biografieën toegevoegd. Binnen de literaire wereld heeft toen namelijk een verschuiving plaatsgevonden van ‘werk’ naar ‘auteur’. In het derde en laatste deel wordt beschreven welke literatuur er in de twintigste en eenentwintigste eeuw over Secundus verschenen is. Er verschijnen nog steeds vertalingen in binnen- en buitenland, en de belangrijkste (meest volledige) biografieën stammen ook uit deze periode. De literair-wetenschappelijke traditie die inmiddels is ontstaan heeft daarnaast veel overige secundaire literatuur over het leven en werk van Secundus opgeleverd. De belangrijkste werken hieruit worden besproken.

In het derde deel van deze scriptie staat de literaire analyse van één der ‘kusgedichten’ van Secundus centraal: ‘de dertiende kus’. Bij deze literaire analyse wordt een vertaling van Jan van Hout uit het begin van de zeventiende eeuw vergeleken met een eind twintigste-eeuwse vertaling van Jan Pieter Guépin.