Verbanden tussen muzikale structuur en psychofysiologische maten van emotie

Abstract

Psychofysiologisch onderzoek is er nog niet in geslaagd een duidelijk empirisch verband te vinden tussen muzikale structuur en geïnduceerde muzikale emoties. Er zijn verschillende methoden om de emotionele reactie op muziek aan te tonen. Hierin is er nog weinig aandacht geweest voor het combineren van zelfrapportage en fysiologische metingen. Er is ook nog weinig gebruik gemaakt van meerdere zelfrapportage schalen tegelijkertijd en er wordt niet vaak gecontroleerd voor persoonlijke kenmerken. Het doel was om door middel van een experiment te onderzoeken wat het effect van structurele muzikale kenmerken op gevoelde emotie is. Emotie is gemeten aan de hand van de twee zelfrapportageschalen SAM en GEMS en de fysiologische parameters huidgeleiding en hartslag. Er werd onderzocht of de fysiologische maten een ondersteuning konden bieden voor de zelfrapportage. Uit de resultaten van de SAM bleek een significante invloed van een aantal muzikale kenmerken op valence en arousal. Hogere intensiteit en hoger tempo, staccato articulatie en complexere harmonie leiden tot meer arousal. Majeur modus leidt tot positive valence. Uit de resultaten van de GEMS bleek dat harmonische complexiteit en modus het meest bepalend waren voor de keuze van emoties op de GEMS. Er is geen significant effect van muzikale structuur op fysiologische activiteit gevonden. Dit onderzoek is er niet in geslaagd de beoordelingen op zelfrapportage te ondersteunen met fysiologische metingen.Een eerste nevendoel was om te onderzoeken hoe de GEMS zich verhoudt tot de SAM. Uit de correlatieanalyse bleek dat de negatieve emoties slecht gerepresenteerd zijn in de GEMS. Een tweede nevendoel was om te onderzoeken wat de invloed van persoonlijke kenmerken op gevoelde emotie is. Hieruit bleek dat het belang van luisteren leidt tot een negatiever en kalmer gevoel. Het is belangrijk dat verschillende meetmethoden en benaderingen gecombineerd blijven worden. Zo kan zelfrapportage aangevuld worden met fysiologische metingen in gecontroleerde en natuurlijke omgevingen. Vervolgonderzoek zou de rol van persoonlijk, cognitie en cultuur meer kunnen belichten. Omdat er veel verschillende factoren een invloed op onze gevoelde emotie kunnen hebben blijft het een fascinerende uitdaging om te onderzoeken waarom we zo geroerd kunnen worden door muziek.