| dc.description.abstract | Dit onderzoek illustreert hoe hedendaagse en moderne kunstmusea bezig zijn met hun toegankelijkheid voor de toekomstige samenleving. De huidige tijd leert ons dat kunst steeds meer een sociale functie is gaan vervullen en meer gericht moet zijn op de samenleving. De oorzaak hiervoor is tweeledig. Enerzijds is er de groeiende maatschappelijke wens dat kunst en cultuur toegankelijkheid moeten zijn voor een breder publiek. Anderzijds is er de economische urgentie om de richtlijnen van overheidssubsidies te beantwoorden of op eigen kracht het inkomen te vergroten door meer bezoekers te trekken. Onder andere omdat het bestaansrecht van kunst en cultuur in het licht van de bancaire crisis verantwoord moet worden, sturen overheidssubsidies steeds vaker aan op een groter en breder publieksbereik. Meer dan ooit zoeken musea aansluiting bij de samenleving. Gitta Luiten, voormalig directeur van de Mondriaanstichting stelt dat het hedendaagse en moderne kunstmusea nog het minst lukt op de veranderingen bij het publiek inspelen. In het licht van deze bewering, de veranderende samenleving en de groeiende urgentie voor kunstmusea om toegang te verlenen tot een groter en breder deel van deze samenleving is het doel van dit onderzoek te laten zien hoe hedendaagse en moderne kunstmusea met toegankelijkheid bezig zijn voor de toekomstige samenleving en daarbij te laten zien welke verschillen er zijn in de attitude van een gesubsidieerd en een onafhankelijk museum ten opzichte van deze samenleving. Er is gekozen voor een vergelijking tussen het Stedelijk Museum Amsterdam en Museum De Pont in Tilburg.
Het onderzoek bestaat uit een combinatie van literatuuronderzoek, bureauonderzoek, tentoonstellingsbezoek en semigestructureerde interviews. In het interview ligt de focus op hoe men in de communicatie van het museum bezig is met toegankelijkheid, omdat uit het debat voortvloeit dat hier de focus van de discussie ligt. De voornaamste conclusie van het onderzoek is dat het voor hedendaagse en moderne kunstmusea lastig is de juiste balans te vinden rondom het dilemma van toegankelijkheid. Gitta Luiten had een raak punt toen zij in 2011 constateerde dat hedendaagse en moderne kunstmusea aansluiting op de maatschappij missen. Waar de samenleving onderhevig is aan veranderingen die elkaar in steeds rapper tempo opvolgen, lijkt de publieksbenadering van Nederlandse hedendaagse en moderne kunstmusea lichtelijk stil te staan. De teksten worden gecommuniceerd vanuit dezelfde expertise waarvandaan dat al jarenlang gedaan wordt. Hedendaagse en moderne kunstmusea hebben te maken met een dubbelrol die ingevuld moet worden. Waar enerzijds verwacht wordt dat men – gelijk de aard van de kunstdiscipline - voorloopt op de samenleving en vooruitstrevend is, verwacht men anderzijds dat het museum op begrijpelijke en toegankelijke wijze middenin de samenleving opereert. De druk om deze dubbelrol in te vullen wordt vooral opgevoerd vanuit de subsidiegevers: een steeds breder en diverser publiek moet bereikt worden. De attitude van het gesubsidieerde Stedelijk Museum wordt, anders dan bij het onafhankelijke museum De Pont, echt naar de samenleving toe gestuurd. In de organisatie van het Stedelijk Museum wordt de invloed van deze druk duidelijk door het ontstaan van discussie tussen afdelingen. De eerder geconstateerde paradigmaverschuiving lijkt voor het gesubsidieerde hedendaagse en moderne kunstmuseum dus in volle gang te zijn. Het onafhankelijke museum blijft trouw aan het disruptieve imago van de kunstdiscipline. | |
