De Omgevingswet: gericht op wat mag en niet op wat niet mag.

Abstract

Het doel van de Omgevingswet is om het Nederlandse omgevingsrecht eenvoudiger te maken en meer ruimte te creëren voor burgerparticipatie en zelfs overheidsparticipatie. De vraag die in deze masterscriptie centraal staat is; Wat is hierbij de relatie tussen wetgeving en de ontwikkeling naar meer burgerparticipatie en overheidsparticipatie? Om de wetgeving te onderzoeken is gebruik gemaakt van de tweedeling performance-based en condition-based wetgeving uit het artikel van Hartmann en Albrecht (2014). Bij performance-based wetgeving staat het resultaat centraal en is er binnen de regels flexibiliteit en afwegingsruimte voor lokale overheden. Bij het andere uiterste, condition-based wetgeving, staan regels en omstandigheden juist vast, maar is het eindbeeld onduidelijk. De hypothese is dat de Omgevingswet voornamelijk performance-based wetgeving bevat en dat dit zou kunnen leiden tot meer burgerparticipatie en overheidsparticipatie. Door middel van een inhoudsanalyse van de Wet ruimtelijke ordening (Wro) en de Omgevingswet is onderzocht welk soort wetgeving de Wro en de Omgevingswet bevat. Daarnaast is de rol van burgerparticipatie en overheidsparticipatie onderzocht door verschillende kwalitatieve interviews te houden met gemeenten die al bezig zijn met de Omgevingswet en gemeenten die dat nog niet zijn. Uit het onderzoek bleek dat, in tegenstelling tot wat gesteld werd in de hypothese, ook in de Omgevingswet condition-based wetgeving mogelijk is en in de Wro ook performance-based wetgeving. Echter wordt het gebruik van performance-based wetgeving wel gestimuleerd door het gedachtegoed van de Omgevingswet, waarin flexibiliteit, integraliteit en het faciliteren van initiatieven terugkomt. De wetsverandering kan hierom niet los gezien worden van het gedachtegoed en de gedragsverandering binnen organisaties. Plannen en visies in de Omgevingswet kunnen vanuit het gedachtegoed van de wet performance-based gericht zijn en op deze manier inderdaad meer ruimte geven aan overheidsparticipatie.