Il "Paradiso" di Giovanni di Paolo: tra traduzione e commento critico

Abstract

In deze thesis wordt de vertaling van de Sienese kunstenaar Giovanni di Paolo (ca.1400-1482) van het Paradiso van Dante Alighieri (1265-1321) in het Yates-Thompson 36 manuscript (1444-ca.1450) bestudeerd als een intersemiotische vertaling, en dus als een kritisch commentaar op de originele tekst. Hierbij staat de vraag centraal uit welke narratieve en stilistische keuzes het commentaar van Giovanni di Paolo op het Paradiso van Dante bestaat. Allereerst wordt er een korte geschiedenis van de voorafgaande Dante-illustraties geschetst, waaruit blijkt dat de afbeeldingen van Giovanni bepaalde iconografische elementen aan de bestaande tradities ontlenen, maar vooral qua compositie vernieuwend is. Vervolgens wordt kort de productie van het manuscript en het leven van de kunstenaar besproken, waarna er naar diens vertaling van het Paradiso wordt gekeken, eerst als geheel en dan ingezoomd op één specifiek canto. In deze analyse wordt er gelet op de elementen uit het origineel die terugkomen in de illustraties van Giovanni, en op welke manier hij deze heeft gekozen te vertalen. Hieruit is duidelijk geworden dat hij de scènes die zich op aarde afspelen op een manier die meer overeenkomt met het origineel heeft weer gegeven dan de scènes die Dante’s reis in de hemel beschrijven. Af en toe steunt hij voor bepaalde afbeeldingen meer op de iconografische tradities dan op de tekst zelf, waarschijnlijk om ze beter begrijpelijk te maken. Verder geeft hij over het algemeen de prioriteit aan een heldere verhaallijn door steeds alleen de meest herkenbare scènes van de canti af te beelden, en creëert zo een efficiënt overzicht van de gehele cantica. Om een meer alomvattend antwoord op de onderzoeksvraag te kunnen geven, is het nodig om in verder onderzoek het gehele Paradiso van Giovanni te bestuderen en deze te vergelijken met de voorgaande vertalingen.