De Receptie van de Perceval en de Parzival in de periode 1200-1400

Abstract

In het verleden is vaker geprobeerd de middeleeuwse receptie van een tekst te achterhalen, maar daarvoor werd dan alleen naar de teksten zelf gekeken en werden de handschriften waarin ze overgeleverd zijn buiten beschouwing gelaten. Voor deze scriptie wilde ik daarom juist wel naar de handschriften kijken om te ontdekken wat die kunnen vertellen over de middeleeuwse receptie van een tekst, specifiek voor de Perceval van Chrétien de Troyes en de Parzival van Wolfram von Eschenbach voor de periode 1200- 1400. Hiervoor heb ik gedigitaliseerde manuscripten van die teksten en uit die periode onderzocht op datering en lokalisering, materiaal, schrift, lay-out, formaat, rubricering, decoratie, kwaliteit en de aanwezigheid van andere teksten in de band. Deze handschriften heb ik op chronologische volgorde besproken en gesorteerd per land. Daaruit kwamen meerdere zaken voort. Zo was het voor beide landen was het opvallend dat de handschriften alleen uit een beperkt gebied kwamen, namelijk daar waar de auteurs vandaan kwamen. Schijnbaar waren de teksten dus alleen voor een publiek uit die omgeving interessant. Daarnaast viel de wisselende kwaliteit van de handschriften op, maar dit zou een indicatie kunnen zijn tot de wijzen waarop het publiek de teksten tot zich nam, namelijk voorgelezen worden of zelf lezen. Als laatste werd de tekst zowel in Frankrijk als Duitsland over het algemeen samengebonden met andere avontuurlijke ridderverhalen, waardoor de Perceval dus ook in de middeleeuwen al tot dat genre behoord zal hebben. Dit genre was bedoeld voor ontspanning en vermaak en daardoor zal de tekst alleen gelezen zijn door mensen die daar de tijd voor hadden, wat voornamelijk de adel geweest zal zijn. De Duitse versie van de tekst is regelmatig ook samengebonden met liederen, wat een indicatie zou kunnen zijn voor hoe de tekst werd uitgevoerd. Al met al valt er inderdaad behoorlijk veel over de receptie van de teksten te zeggen door naar de handschriften te kijken, al heb ik daarvoor wel degelijk de resultaten van tekstgericht onderzoek nodig gehad. Voor toekomstig onderzoek is daardoor een combinatie van de tekst- en handschriftgerichte aanpak wellicht een goed idee.