| dc.description.abstract | In het dominante westerse discours wordt een onderscheid gemaakt tussen mannen- en vrouwenlichamen. Aan deze lichamen worden eveneens verwachtingen gekoppeld over hoe mensen met een bepaald lichaam zich zouden moeten gedragen; lichamen worden een mannelijk of vrouwelijk gender toegeschreven. Doordat gegenderde patronen zich immer herhalen, worden deze niet opgemerkt en zelfs als natuurlijk gezien, als hoe mannen en vrouwen in essentie zijn. Het nemen van een kijkje bij andere culturen toont echter dat de patronen niet overal hetzelfde zijn en gender dan ook niet van nature onderdeel is van onze lichamen. Gender betreft veeleer een rol die ieder speelt.
In het wetenschappelijk debat omtrent gender performativiteit is de aandacht veelal uitgegaan naar linguïstische aspecten. Zo komt de vraag op hoe het zit met lichamelijke uitingen van gender. In dit onderzoek is een analyse uitgevoerd van mannelijke en vrouwelijke bewegingstaal, zoals deze als het ware is vastgelegd in een westerse gegenderde choreografie. Om grip te krijgen op deze choreografie zijn zes westerse straight-ahead drag performances bestudeerd aan de hand van een Laban/Bartenieff Movement Analysis. Er is gekozen om de choreografie te bestuderen aan de hand van straight-ahead drag, aangezien hierin het westerse dominante discours omtrent gender zichtbaar wordt gemaakt; doordat het gender dat aan het lichaam van de performer is toegewezen wordt verwisseld met het gender dat daar tegenover is gesteld, komt de nadruk te liggen op de gedragingen (inclusief bewegingen) die in het dominante discours als mannelijk en vrouwelijk zijn bestempeld. Met de omwisseling toont straight-ahead drag eveneens dat het lichaam tot meer in staat is dan dat wat eraan is toegeschreven. Drag toont lichamen die het anders doen, lichamen die zelf bepalen welke gegenderde gedragingen/bewegingen zij zich toe-eigenen, lichamen in opstand.
Uit de analyse kwam naar voren dat in westerse gegenderde choreografie er in mindere mate verschil wordt gemaakt op basis van bewegingskwaliteit. In de vrouwelijke bewegingstaal wordt gewisseld tussen licht en krachtig en tussen aanhoudend en abrupt. Bij mannelijke bewegingstaal zijn bewegingen enkel krachtig en abrupt. Een duidelijkere choreografie toont zich wel op basis van bewegingen an sich, die zich kenmerken door tegenstellingen. In de westerse gegenderde choreografie wordt voor mannen als gepast gezien dat zij lichamelijk ruimte innemen, krommingen en strakke bewegingen maken, de handen vegen in het gezicht en het gewicht leunen naar achteren. De choreografie die voor vrouwen als gepast wordt gezien kenmerkt zich door lichamelijke compactheid, zijwaartse curves, vloeiende en versierde bewegingen, de handen op het lichaam en het gewicht geplaatst naar voren (op hakken). Met betrekking tot het gezicht is de choreografie voor mannen asymmetrisch, samengeknepen en met gecontroleerde wenkbrauwbewegingen. Voor vrouwen is dit symmetrie, openheid, en gecontroleerde oogbewegingen. | |
