Blik op een omstreden verleden: een onderzoek naar de reacties in de pers op de publicatie van 'Das Amt und die Vergangenheit'

Abstract

Dit is een onderzoek naar de reacties in de Duitse pers op de publicatie van Das Amt und die Vergangenheit uit 2010. De aanleiding voor dit onderzoek is dat in voorgaande onderzoeken niet alle gepubliceerde artikelen in beschouwing zijn genomen en daarom onvolledig zijn. Daarnaast legden deze onderzoeken de focus op de voortgang van het debat en minder op de inhoud. Deze constateringen hebben geleid tot de volgende onderzoeksvraag: Hoe werd er in de Duitse pers op de publicatie van Das Amt und die Vergangenheit gereageerd? Op grond van praktische overwegingen is ‘de Duitse pers’ beperkt tot twee kranten, te weten de Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) en de Süddeutsche Zeitung (SZ). Naast het primaire bronnenonderzoek aan de hand van deze kranten is gebruik gemaakt van secundair onderzoek in de vorm van desk-research. Drie opvallende resultaten die aan het licht kwamen zijn: 1) de SZ publiceerde aanzienlijk minder artikelen dan de FAZ, 2) de onenigheid in het debat lijkt veelal over details te gaan en 3) een groot deel van de auteurs heeft een achtergrond als onderzoeker of medewerker van das Amt. De reacties in de pers zijn onder te verdelen in neutraal, positief, kritisch of ‘kritiek op kritiek’. De meeste artikelen zijn te vinden in de kritische categorie. Dit onderzoek zet het debat tevens in het licht van Geschichtspolitik: hoe de Duitse politiek om gaat met het naziverleden. In dit verband laat dit onderzoek zien dat er een aantal zaken onderbelicht zijn. Nader onderzoek zou zich kunnen richten op het waarom van de publicatie en de gevolgen ervan voor het imago van ‘Das Auswärtige Amt’.