De burgerlijke dichter en de egocentrische schilder. Het kunstenaarsbeeld in twee romans van Campert: hoe verhouden deze zich tot de romantische orde?

Abstract

In deze bachelorscriptie staan de twee kunstenaarsromans Een liefde in Parijs en Het satijnen hart van Remco Campert centraal. De onderzoeksvraag is: welk kunstenaarsbeeld wordt in deze romans geschetst en hoe verhoudt dit beeld zich tot de romantische orde? De romantische orde is het idee dat wij, vandaag de dag, nog steeds ons culturele leven baseren op het gedachtegoed van de romantiek. Deze theorie van Doorman (2012) is het kader van mijn eindwerkstuk. Daarnaast wordt in het theoretisch kader het gedachtegoed van de Vijftigers behandeld. Campert behoort namelijk tot deze groep en was een van de grondleggers. Het blijkt dat de Beweging van Vijftig sterke romantische invloeden heeft. Tijdens de interpretatie van de twee romans kom ik erachter dat er tegenstellende personages ingezet worden om het kunstenaarsbeeld neer te zetten. Het kunstenaarsbeeld dat in de romans verscholen zit, past helemaal in de romantische orde, zoals deze door Doorman (2012) wordt geschetst. In Een liefde in Parijs wordt gesteld dat de kunst een roeping is en op de eerste plek moet staan van een kunstenaar. Geld is daarbij van ondergeschikt belang. Ironie wordt gecreëerd door de hoofdpersoon een burgerlijk leven te geven. Er kan zelfs niet aan ontkomen worden, want in zijn vrije, ongebonden kunstenaarsleven heeft hij het zonder te weten een kind verwekt. Die burgerlijkheid past niet in de romantische orde, maar doordat er op ironische wijze mee wordt omgegaan, is het juist romantisch. Bijna hetzelfde kunstenaarsbeeld komt naar voren in de roman Het satijnen hart. Ook hier wordt het beeld gegeven dat geld minder belangrijk is en dat een kunstenaar zich vol moet inzetten voor de kunst. Het gaat om de originaliteit. Let wel: de roeping voor de kunst moet wel samen kunnen gaan met het onderhouden van relaties met anderen. Ook moet de kunstenaar openstaan voor politieke en maatschappelijke kwesties en zich hier eventueel voor inzetten.