Doeltaalgebruik stimuleren in groep 1 van het Tweetalig Primair Onderwijs

Abstract

In het schooljaar 2014/2015 is op twaalf basisscholen in Nederland in groep één de pilot Tweetalig Primair Onderwijs (TPO) gestart. Er bestaan weinig theorieën over de meest effectieve manier om tweedetaalverwerving in het kleuteronderwijs te stimuleren. Uit onderzoek is wel gebleken dat het produceren van output een voorwaarde is voor tweedetaalverwerving. Binnen het kleuteronderwijs hebben leerkrachten een beslissende rol in het stimuleren van output bij leerlingen, zowel door het gebruik van de doeltaal als voertaal alsmede door de didactische aanpak. In het TPO zijn er drie soorten gebruik van de doeltaal als voertaal te onderscheiden: one-teacher-one-language, one-situation-one-language en translanguaging. In dit onderzoek zijn zes lesobservaties, twee uit elke context, getranscribeerd en geanalyseerd op het doeltaalgebruik van de leerlingen en het doeltaalgebruik en de didactiek van de leerkrachten. Uit de resultaten blijkt dat er een verband lijkt te bestaan tussen de hoeveelheid doeltaalgebruik van de leerkracht en de hoeveelheid niet-ingestudeerd taalgebruik van de leerlingen. Ook lijkt er een verband te bestaan tussen de didactische aanpak van de leerkracht en het doeltaalgebruik van de leerlingen. Werkvormen en didactische aanpakken waarin leerlingen gemotiveerd worden zorgen voor meer doeltaalgebruik. Hierbij zorgt het aansporen van leerlingen voor meer uitingen in de doeltaal en een situatie creëren waarin de leerlingen gemotiveerd zijn om een boodschap over te brengen, voor complexer taalgebruik.