Executieve functies bij Hoarding, Obsessieve Compulsieve Stoornis en Autisme Spectrum Stoornis: Onderzoek naar cognitieve respons inhibitie en set-shifting laat overeenkomsten zien over de groepen heen.

Abstract

Achtergrond: Bij hoarding, Obsessieve-Compulsieve Stoornis (OCS) en Autisme Spectrum Stoornis (ASS) komen verschillende deficieten voor in de executieve functies. Dit onderzoek vergelijkt patienten met hoarding, OCS en autisme met betrekking tot enkele executieve functies: cognitieve respons inhibitie en set-shifting gemeten aan de hand van Stroop Color Word Test (Stroop) en de Intra-Dimensional/Extra-Dimensional Set-Shift taak (ID-EDS). In de eerste plaats worden directe groepsvergelijkingen gedaan, en in de tweede plaats een clusteranalyse om na te gaan of over de patiëntengroepen en controles heen groepen geformeerd kunnen worden op basis van executieve functieprofielen. De clusteranalyse is samen met Rosalie Brons uitgevoerd, waarbij ook motorische inhibitie (de SSRT taak) en planning (de TOL taak) zijn meegenomen in de analyses. Wat betreft de groepsvergelijkingen wordt verwacht dat de patiëntengroepen (hoarders (n=18), OCS (n=23) en ASS (n=14)) vergeleken met de controles (n=23) op deze functies in gelijke mate aangedaan zijn ten opzichte van de controles, en dat eventuele onderliggende deficieten met betrekking tot cognitieve inhibitie en set shifting vergelijkbaar zijn. Betreffende de clusteranalyse waren er geen specifieke verwachtingen. Methode: Totaal zijn 97 participanten geworven voor dit onderzoek. Om overlap in diagnoses te voorkomen wordt voor het onderzoek alleen de “pure groep” gebruikt (n=78). De vragenlijsten: NLV, BDI, CAARS, AQ, OCI-R en SIHD en de neuropsychologische taken Stroop, ID-EDS, SSRT en TOL zijn afgenomen. Resultaten: De ASS en OCS patiëntengroepen scoorden slechter op de verschillende kaarten, met toename van complexiteit van de kaart ten opzichte van de controles. De groep hoarders verschilde niet in scores van de controles. Met betrekking tot set-shifting presteerden de OCS en HD patiëntengroepen slechter dan de controles, en de ASS groep presteerde vergelijkbaar met de controles. De clusteranalyse toonde vier nieuwe clusters, namelijk: cluster 1 (n=30), gekenmerkt door gemiddelde scores op de neurologische taken en afgenomen vragenlijsten, cluster 2 (n=3), gekenmerkt door hoge scores op de neurologische taken op ID-EDS na en de meest klachtenvrije groep, cluster 3 (n=8), gekenmerkt door lage tot gemiddelde scores op de neurologische taken, deze cluster kent de meeste klachten, en tot slot was cluster 4 (n=11) een zeer langzame groep met lage scores op SSRT en TOL met meeste AQ, OCI-R en SIHD klachten. De correlaties laten zien dat de psychologische klachten samenhangen met andere psychologische klachten en de excutieve functies samenhangen met andere executieve functies en met de NLV. Discussie: Geconcludeerd kan worden dat over de verschillende pyschologische klachten heen er overeenkomsten zijn in executieve functieproblemen, waarbij slechter executief functioneren samenhangt met meer klachten en ernstigere klachten. Dit is mede bepalend voor het functioneren de behandelprognose van de patiënt.