De integratie van een gepersonaliseerd leerplatform in het voortgezet onderwijs: het onderwijsleerproces uit handen geven?

Abstract

Het bieden van onderwijs dat aansluit bij het niveau en de talenten van leerlingen is dé uitdaging voor scholen. De VO-raad (2014) stelt dat nieuwe informatie- en communicatietechnologieën (ICT), zoals gepersonaliseerde leerplatformen met adaptieve leertechnologieën, scholen beter in staat stellen gepersonaliseerd leren te integreren in hun onderwijs. In dit mixed method sequentieel verklarende onderzoek is met behulp van een online vragenlijst de relatie tussen de ICT-bekwaamheid (Schmidt et al, 2009) en de betrokkenheid (Van den Berg en Vandenberghe, 1995) van vo-docenten Engels (n=31) onderzocht bij de integratie van een gepersonaliseerd leerplatform in hun onderwijspraktijk. Er is een middelmatig, negatief verband gevonden tussen ICT-bekwaamheid en zelfbetrokkenheid, r = -.38; p = .036; n=31 en een middelmatig, negatief verband tussen ICT-bekwaamheid en taakbetrokkenheid, r = -.38; p = .033; n=31. Tussen ICT-bekwaamheid en anderbetrokkenheid is sprake van een zwak verband, r = .17; p = .370; n=31. Aan de hand van interviews (n=10) is vervolgens onderzocht welke begeleidingsbehoeften bij deze docenten te onderscheiden zijn. Docenten met een lage ICT-bekwaamheid bleken vooral behoefte te hebben aan informatie en docenten met een hoge ICT-bekwaamheid aan het uitwisselen van ervaringen over de vernieuwing. Ongeacht de mate van ICT-bekwaamheid is er bij de docenten bij de integratie van een gepersonaliseerd leerplatform een sterke begeleidingsbehoefte ten aanzien van hun – veranderende – rol in de sturing en controle van het onderwijsleerproces. Uit eerder onderzoek blijkt dat docenten moeite hebben met het loslaten van hun rol van instructeur (Bolhuis, 2000; De Laat, 2006; Windschitl, 2002) en bang zijn om overbodig te worden (Kimber, Hitendra & Richards, 2002). Ze ervaren een aantasting van hun identiteit als docent en van hun verhouding met de leerlingen of collega’s (Kelchtermans, 2005). Dit pleit voor een dialoog over de veranderende rol van de docent bij de integratie van gepersonaliseerde leerplatformen.