De Invloed van Volgzaamheid van Peuters op het Afgaan op Wijzen versus Benoemen in Referentiële Conflictsituaties

Abstract

Er zijn twee leerstrategieën die kinderen gebruiken om woorden te leren: ze kunnen afgaan op sociale cues (pragmatische principe) of woord labels (mutual exclusivity principe). Eerder onderzoek van Grassmann en Tomasello (2010) liet zien dat jonge kinderen meer afgingen op wijzen dan benoemen in referentiële conflictsituaties. Er is nog niet onderzocht waarom kinderen verschillen in hun voorkeur voor wijzen of benoemen. In het huidige onderzoek is daarom bij 35 Nederlandse peuters (2, 3 –en 4-jaar-oud) de invloed van volgzaamheid op het oplossen van referentiële conflictsituaties onderzocht. Er waren twee condities: de bekend-label –en onbekend-label conditie. Volgzaamheid werd gemeten aan de hand van een overimitatie-taak van Kiraly (2009). Hiernaast kregen de kinderen een head-mounted eyetracker op voor het meten van oogbewegingen. De resultaten lieten zien dat er een niet-significant verschil was tussen volgzaamheid en het volgen van wijzen. De volgzame groep leek vaker af te gaan op wijzen dan de minder-volgzame groep. Aanvullend hierop volgde de volgzame groep geen van de onderzoekers cues (wijzen of benoemen) significant minder vaak dan de minder-volgzame groep (p = 0.026). Een effect van conditie werd gevonden voor de minder-volgzame groep, die in de bekend-label conditie significant minder vaak afging op wijzen dan in de onbekend-label conditie. De resultaten suggereren dat volgzame kinderen bij het aanleren van woorden waarschijnlijk meer vertrouwen op sociale cues. Daarentegen lijken minder-volgzame kinderen juist vaker te vertrouwen op hun eigen woordkennis. Deze bevindingen dragen bij aan de kennis over individuele kenmerken van kinderen, die mogelijk van invloed zijn op het woordleren.