De inbedding van de bioscoop in Geleen tussen 1926 en 1936

Abstract

Het medium ‘film’ kreeg in Nederland weinig belangstelling en telde gemiddeld 48 bioscoopstoelen per inwoner. In Geleen was dit aantal echter veel lager, namelijk 16 bioscoopstoelen per inwoner. Deze scriptie zal historisch onderzoek doen naar de filmcultuur in Geleen en daarmee achterhalen welke inbedding de bioscoop had in Geleen tussen 1926 en1936. Volgens verschillende theoretici, zoals Judith Thissen, André van der Velden, Thunnis Van Oort en Clara Pafort-Overduin, kunnen verschillende factoren hierbij een rol spelen. Deze factoren zijn onder andere religie, sociale klasse, economie en etniciteit. Aan de hand van archiefonderzoek zal onderzocht worden of, en zo ja hoe deze factoren een rol speelden in de Geleense filmcultuur. De komst van staatsmijn Maurits resulteerde in een grote groep migranten in Geleen. De katholieke kerk wilde greep houden op deze door vreemden overspoelde gemeenschap. Het hele maatschappelijk leven werd daarom doordrenkt met het katholieke geloof. Zowel de katholieke kerk als de directie van staatsmijn Maurits probeerde te voorkomen dat het socialisme voet aan grond zou krijgen in Geleen. De mijnwerkers werden daarom in alles voorzien, zodat rust en stabiliteit behouden bleef. Film was daarin opvallend afwezig, omdat het mijnwerkers op verkeerde ideeën kon brengen. Film werd daarom ook aan banden gelegd door middel van katholieke nakeuringen. Echter bleef film ook tijdens de economische crisis populair. Vooral Duitse films waren geliefd onder het bioscooppubliek. Hoewel film niet werd aangemoedigd, had men liever dat ontspanning werd gezocht in de bioscoop waar controle kon plaatsvinden, dan in de nog schadelijker geachte kroeg. Bioscopen leefden echter alleen bindende uitspraken na over films. Hoewel samenwerking tussen de kerk, staatsmijn Maurits en de bioscoopexploitanten dus niet helemaal zonder spanningen verliep, was hun verstandhouding tot op zekere hoogte vreedzaam. De combinatie van religie, sociale klasse, economie en etniciteit bepaalde de inbedding van bioscopen in Geleen tussen 1926 en 1936.