De invloed van cultuur en religie op de kennis van, de visie op en de verwachtingen van een licht verstandelijke beperking, gedragsproblemen en de behandeling daarvan bij niet-westerse jongeren en hun ouders.

Abstract

Achtergrond. Het begeleiden van jongeren met een licht verstandelijke beperking (LVB) en gedragsproblemen wordt door begeleiders in orthopedagogische behandelcentra (OBC) als nog complexer ervaren als de jongere en zijn ouders een niet-westerse achtergrond hebben. Verschillen in kennis van, visie op en verwachting van een LVB, gedragsproblemen en de behandeling hiervan lijken hierin een rol te spelen. Het is niet bekend hoe dat er voor deze groep uitziet. Doel. Het doel is om te onderzoeken in welke mate en op welke wijze, culturele en religieuze verschillen tussen de begeleiders en de jongeren en zijn ouders samenhangen met de kennis van, de visie op en de verwachtingen van de LVB, de gedragsproblemen en de behandeling, en het formuleren van handelingsadviezen. Methoden. Allereerst is literatuur over deze thema’s in de algemene bevolking bestudeerd. Daarna zijn er semi-gestructureerde interviews afgenomen bij respondenten (westerse en niet-westerse begeleiders en gedragsdeskundigen/experts bekend zijn met deze specifieke doelgroep). Resultaten. De knelpunten worden gedeeltelijk verklaard door gebrekkige kennis van niet-westerse ouders over de LVB en de gedragsproblemen. Hierdoor worden deze vaker niet herkend en niet geaccepteerd. Afhankelijk van de culturele en religieuze achtergrond worden de LVB en de gedragsproblemen door ouders ervaren als geloofsbeproeving, vervloeking, bezetenheid of ziekte. Dit leidt tot verschillende visies op de behandeling tussen ouders en begeleiders. Mede doordat OBC’s hoge streefdoelen stellen, wordt de verwachting dat de behandeling de LVB kan genezen, bij deze ouders in stand gehouden. Een hulpverlener met dezelfde etnische achtergrond of een cultureel-sensitieve behandelmethode vergroot het behandeleffect niet. De belangrijkste handelingsadviezen zijn het investeren van meer tijd in het gezin, een goed afgestemde behandeling en individuele psycho-educatie voor ouders. Discussie. De beschreven verklaringen (gebrek aan kennis, verschillende visies en onrealistische verwachtingen) werden door de respondenten herkend. Meer onderzoek is nodig om deze resultaten te verhelderen.