| dc.description.abstract | In dit onderzoek staat de vraag centraal:
“Hoe gaan waterschappen om met de veranderende eisen aan hun legitimiteit?”
Deze vraag komt voort vanuit de constatering dat het takenpakket van waterschappen – en daarmee hun rol in de samenleving – veranderd is. Daarnaast spreken waterschappen de ambitie uit om ook maatschappelijk iets te willen bijdragen. Dit roept vragen op rond zowel de institutionele legitimiteit van het waterschap als democratische gekozen bestuursorgaan als de legitimiteit van het beleid dat zij maken. Waterschappen moeten daarom een manier vinden hoe ze om kunnen gaan met de veranderende eisen aan hun legitimiteit.
Na een theoretische verkenning van het begrip legitimiteit, is middels interviews en documentanalyse gekeken hoe waterschappen in de praktijk omgaan met de veranderende eisen aan hun legitimiteit. Hier komen de volgende conclusies en aanbevelingen uit voort: waterschappen staan voor meerdere uitdagingen wat betreft hun legitimiteit. Respondenten herkennen deze en zijn in minder of meerdere mate bezig de legitimiteit van het bestuursorgaan te waarborgen. Wanneer gekeken wordt naar de institutionele legitimiteit, spreken waterschappen de ambitie uit om het waterbewustzijn van burgers te willen verhogen. Dit zal er toe leiden dat burgers zich meer betrokken voelen bij het waterschap en de charismalegitimiteit wordt verhoogd. Daarnaast zal het bijdragen aan de proceslegitimiteit, omdat bij een grotere betrokkenheid de gehanteerde processen beter tot hun recht komen. Daarnaast zal het verhogen van het waterbewustzijn zal bijdragen aan de productlegitimiteit: wanneer burgers weten wat het waterschap doet kunnen zij voor zichzelf besluiten of zij wel of niet content zijn met het product wat het waterschap levert.
Ook op het gebied van beleidsmatige legitimiteit ondernemen waterschappen verschillende acties. Het gaat dan niet alleen om het promoten van het waterschap door middel van campagnes om burgers zo meer te betrekken bij het democratische proces (inputlegitimiteit), maar ook om het actief betrekken van stakeholders bij de totstandkoming van beleid (throughputlegitimiteit). Een uitdaging hierbij is het waarborgen van een evenredige belangenvertegenwoordiging. Er is nu sprake van een ondervertegenwoordiging van de stedelijke belangen, wat onder andere veroorzaakt wordt door het lage waterbewustzijn en de ontoegankelijkheid van beleidsstukken door de technische aard ervan. De resultaten (outputlegitimiteit) van de technische taken van de waterschappen zijn goed, de uitkomsten van de meer sociale taken zijn lastig te meten. Dit komt onder andere doordat burgers niet goed weten wat hun belangen zijn en of zij hier wel of niet in tegemoet worden gekomen.
Door samen te werken met andere organisaties wordt zowel de institutionele- als beleidsmatige legitimiteit van waterschappen zowel positief als negatief beïnvloedt. Door de samenwerkingen aan te gaan laten waterschappen zien dat zij actie ondernemen om hun legitimiteit te waarborgen. Er moet echter wel worden opgelet dat de democratische controle op de samenwerking niet verloren gaat.
Waterschappen hebben zijn zich bewust van de veranderende eisen aan hun legitimiteit en weten met welke externe omstandigheden zij rekening moeten houden. Ze blijven echter hangen op het punt waar dit vertaald wordt naar concrete acties. Vandaar dat de volgende aanbevelingen worden gegeven:
• Zet door in de ambitie het waterbewustzijn te verhogen.
• Ga actief op zoek naar feedback, om zo de responsiviteit van het beleid te waarborgen.
• Probeer een manier te vinden om soft skills te combineren met de dominante technische realiteit.
• Zoek samenwerkingen op met betrokken partijen bij waterbeheer en hanteer hierbij de juiste besluitvormingsprocedures. | |
