De verwachting van een causaal vervolg

Abstract

Lezers hebben bepaalde verwachtingen nadat ze een zin hebben gelezen over het vervolg van een tekst (Hoek, Evers-Vermeul & Sanders, 2015). Zo worden causale relaties het meest verwacht door de lezer volgens de causality-by-default hypothese (Sanders, 2005). Er is in dit onderzoek gekeken naar de invloed van de werkwoordstijd van een zin op de verwachting van een causaal verband van de lezer. Dit is onderzocht met behulp van een corpusonderzoek en een sentence completion task. In het corpusonderzoek zijn geen verschillen gevonden bij het impliciet vertalen van de causale relatie tussen fragmenten met een voltooide gebeurtenis en fragmenten met een onvoltooide gebeurtenis. In de sentence completion task zijn verschillen gevonden bij het causaal aanvullen van zinnen in de voltooid tegenwoordige tijd en zinnen in de onvoltooid verleden tijd. Mensen vullen vaker een causale relatie aan bij een zin in de voltooid tegenwoordige tijd dan bij een zin in de onvoltooid verleden tijd. Mensen verwachten dus eerder een causaal verband bij een zin in de voltooid tegenwoordige tijd dan bij een zin in de onvoltooid verleden tijd. Bij het corpusonderzoek en de sentence completion task zijn verschillende resultaten naar voren gekomen. Op basis van de resultaten van de sentence completion task kan er worden geconcludeerd dat de werkwoordstijd van een zin de verwachting van een causaal verband van mensen wel beïnvloedt.