| dc.description.abstract | Onderzoekers hebben diverse malen gewezen op een gebrek aan samenhang in het internationale cultuurbeleid van Nederland in de laatste decennia. Dat heeft vooral te maken met de wisselende doelstellingen van dit beleid door de jaren heen, vaak parallel aan verschuivingen in de keuze voor het departement dat de leiding heeft bij de beleidsuitvoering: Buitenlandse Zaken of het Cultuurministerie.Op basis van literatuurstudie wordt in dit werkstuk beschreven aan welke spanningsvelden, discussies en dilemma’s het internationaal cultuurbeleid onderhevig was vanaf 1945 tot nu. Met dit theoretische kader als achtergrond is vervolgens een detailanalyse gemaakt van de periode van begin jaren negentig, waarin zich twee relevante parlementaire debatten voordeden. Naar aanleiding van de meerjarennota Investeren in cultuur (1992, ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur) en de nota Buitenlands cultureel beleid (eveneens 1992, ministerie van Buitenlandse Zaken) bediscussieerden parlementariërs binnen een tijdsbestek van ruim drie maanden vanuit twee verschillende invalshoeken het toenmalige internationale cultuurbeleid. Juist het verschil in perspectief wanneer de zaak vanuit het ene dan wel het andere ministerie wordt bekeken, maakt een vergelijking van deze twee debatten interessant. Uit de analyse blijkt dat het bespreken van het internationaal cultuurbeleid onvolledig plaatsvond. De Tweede Kamer gaf in het eerste debat over het nationale cultuurbeleid geen prioriteit aan het onderwerp van het internationale cultuurbeleid, ondanks expliciete aanzetten van de minister. Hierdoor bleven internationale beleidsaspecten grotendeels onbesproken. In het tweede debat over het buitenlands cultureel beleid werden voornamelijk ideologische kwesties over nationale prioriteiten, het departementale primaat van het internationaal cultuurbeleid en organisatorische mankementen aangeroerd. Naast uit de literatuur afkomstige ideologische en interdepartementale spanningsvelden, komt uit deze analyse ook een organisatorisch spanningsveld naar voren.
Van een constructief interdepartementaal debat waarin afstemming tussen de invalshoeken en de organisatorische rollen van verschillende ministeries plaats had kunnen vinden, was geen sprake. In de onderzochte periode bleef de parlementaire discussie over internationaal cultuurbeleid gefragmenteerd. Beleidsdiscussies over internationalisering van het cultuurbeleid zoals die wel in de samenleving speelden – blijkens de in dit onderzoek besproken literatuur – kwamen begin jaren negentig in het parlement niet inhoudelijk tot hun recht. De fragmentering van het beleid door de betrokkenheid van meerdere ministeries werkte ook door in de parlementaire debatten. | |
