Het Nieuwe Werken: Een Balans tussen Autonomie en Contact

Abstract

In dit onderzoek is gekeken naar de invloed van Het Nieuwe Werken (hierna: HNW) op het welzijn van werknemers bij de Gemeente Utrecht. HNW is een populair managementprincipe dat het doel heeft om kosten voor de organisatie te drukken en werknemers meer flexibiliteit en autonomie te geven. Om deze reden is HNW ook bij de Gemeente Utrecht ingevoerd in oktober 2014. Maar naast de verwachte positieve gevolgen, blijkt HNW hier ook een aantal negatieve gevolgen te hebben voor de werknemers. Ook bestaande literatuur wijst uit dat HNW zowel positieve als negatieve gevolgen kan hebben voor werknemers. Echter, er is een gebrek aan consensus over het begrip HNW en invloed ervan op het welzijn van werknemers. Daarnaast is er onduidelijkheid over de rol van de verschillende soorten welzijn van werknemers in organisaties. Daarom heeft dit onderzoek als doel inzicht te verschaffen in de manier waarop HNW het welzijn van de werknemers bij de Gemeente Utrecht beïnvloedt. De onderzoeksvraag die hiervoor is opgesteld luidt: Wat zijn volgens medewerkers van de Gemeente Utrecht de gevolgen van HNW voor hun welzijn en welke verklaringen geven zij hiervoor?

Om deze vraag te beantwoorden is door middel van semigestructureerde interviews gekeken wat de gevolgen zijn van flexwerken en resultaatgericht werken (de twee belangrijkste onderdelen van HNW bij de Gemeente Utrecht) op het psychologisch, sociaal en fysiek welzijn van de werknemers. De interviews gingen over ervaringen van werknemers met HNW en boden ruimte voor verklaringen voor de positieve en negatieve gevolgen van HNW voor het welzijn. Alvorens de interviews zijn gehouden is een literatuurstudie gedaan naar HNW en (de beïnvloeding van) het welzijn.

De belangrijkste bevindingen van het onderzoek hebben te maken met het psychologisch welzijn (bijvoorbeeld werktevredenheid) en sociaal welzijn (bijvoorbeeld de relatie met collega’s) van de werknemers. Hierbij is de invloed van HNW afhankelijk van de manier waarop flexwerken en resultaatgericht door de werknemers wordt vormgegeven. HNW heeft door autonomie in tijd, plaats en manier van werken een positieve invloed op het psychologisch welzijn van werknemers. Flexwerken blijkt vooral een negatieve invloed te hebben op het sociaal welzijn van werknemers vanwege de afname aan sociale ondersteuning van directe collega’s. Deze verminderde sociale ondersteuning wordt opgevangen door resultaatgericht werken op teamniveau, waarbij werknemers regelmatig samenwerken. Op deze manier spelen de verschillende aspecten van HNW op elkaar in, maar hebben ook de werknemers zelf een rol in de beïnvloeding van hun welzijn. Daarnaast blijkt de context van invloed te zijn. Hiermee biedt dit onderzoek een bijdrage aan de kennis over HNW en welzijn, maar ook praktische implicaties voor de Gemeente Utrecht en publieke organisaties in het algemeen.