'Wat gebleven is, is de levende erfenis van een langdurig gedeeld verleden.' Een media analyse van de postkoloniale beeldvorming rond de excuses van Nederland aan Indonesië.

Abstract

Geschiedenis wordt getekend door de perspectieven van hen die het opschrijven. Met de komst van de diplomatieke verontschuldiging aan het eind van de twintigste eeuw werd er ruimte geboden voor nieuwe perspectieven. Ook Nederland heeft excuses gemaakt. Van 1995 tot 2011-2013 heeft de Nederlandse regering op verschillende wijzen haar excuses aangeboden voor de daden van de Nederlandse strijdkrachten tijdens de politionele acties in Nederlands Indië in 1947 en 1948. In deze periode probeerde Nederland de oude kolonie terug te veroveren die van haar was afgenomen tijdens de tweede wereldoorlog. De acties waren alleen een stuk gewelddadiger dan verwacht en er werden door het Nederlandse leger extreme maatregelen toegepast. Het was pas in 1969 dat de Nederlandse bevolking voor het eerst van deze ‘excessen’ hoorde met de komst van de ‘excessennota’. Hierna duurde het tot 1995 voordat Nederland weer naar de daden tijdens de politionele acties ging kijken toen Beatrix voorzichtig excuses gemaakt aan de Indonesische regering. In 2011 en 2013 kwamen er voor het eerst officiële excuses voor de daden in Rawagede en Zuid Sulawesi. Er is gekeken in hoeverre deze excuses invloed hebben gehad op de beeldvorming rond de politionele acties zoals deze naar voren is gebracht door de media, en hoe deze beeldvorming van 1995 tot 2011-2013 is veranderd. Hieruit bleek dat het beeld rond de excuses over de politionele excuses van een redelijk traditioneel koloniaal beeld naar een meer divers uiteenlopend beeld is gegaan met meer oog voor het Indonesische perspectief. De kwestie is in 2011-2013 nog steeds controversieel bevonden en er bleek in de media geen consensus over hoe de geschiedenis het best kon worden benaderd.