De goede kant op met KiesKompas? Een kwalitatief onderzoek naar de processen die gebruikers doorlopen bij het invullen van KiesKompas voor de gemeenteraadsverkiezingen 2014 in Utrecht.

Abstract

Met de opkomst van het internet zijn ook de zogenaamde Voting Advice Applications (VAAs) populair geworden. Een VAA, ook wel stemhulp genoemd, geeft een serie van politieke stellingen weer, waarbij de gebruiker kan invullen in hoeverre hij het er mee eens of oneens is. Op basis van de antwoorden op de stellingen geeft de VAA aan welke politieke partij het beste bij de betreffende persoon past. In dit onderzoek wordt met een hardop-denkmethode geanalyseerd hoe burgers de online stemhulp KiesKompas gebruiken. Dit onderzoek levert een bijdrage aan het VAVI-project dat zowel op kwantitatieve als kwalitatieve wijze uitdiept hoe KiesKompas gebruikt wordt. In dit onderzoek staat de vraag ‘hoe vergroot KiesKompas het inzicht van de gebruiker in de politiek en in het eigen standpunt ten opzichte van de politieke partijen’ centraal. Een analyse van de hardop-denkprotocollen van twintig participanten moest inzicht geven in hoeveel cognitieve moeite het burgers kost om de stemhulp te gebruiken. Ook werd gekeken of gebruikers van KiesKompas meer gemotiveerd raakten om zich te verdiepen in de politiek. In het onderzoek kwam naar voren dat te weinig informatie over issues in de stellingen en negatieve formuleringen het voor gebruikers lastig maken de stemhulp te gebruiken. Dit kan zelfs leiden tot het kiezen voor een verkeerde antwoordoptie, wat de resultaten van KiesKompas minder valide maakt. Doordat er geen extra informatie beschikbaar was en analyseopties niet duidelijk stonden aangegeven, raakte het grootste deel van de participanten niet gemotiveerd om zich te verdiepen in de politiek. Afsluitend worden aanbevelingen gedaan om KiesKompas te verbeteren.