“Sneeuwwitje, ben jij dat?”; over de invloed van verschillende mediavormen op Sneeuwwitje en de Zeven Dwergen, gebaseerd op de editie van de Gebroeders Grimm.

Abstract

“Sneeuwwitje, ben jij dat?” is een onderzoek naar het effect van de verschillende media-adaptaties op het oorspronkelijke verhaal van de gebroeders Grimm vanaf de negentiende eeuw. Sinds de Gebroeders Grimm hun sprookjes hebben opgetekend, zijn er veel adaptaties geproduceerd van Sneeuwwitje. Om het antwoord hier op te vinden is een aantal adaptaties uitgekozen die binnen vier mediagroepen zijn ingedeeld: centsprenten, toverlantaarns, films, tekenfilms en tv-series, en muziek en liedjes. Deze adaptaties zijn slechts een greep uit het ruime adaptatie-aanbod van Sneeuwwitje en komen voornamelijk van Nederlandse bodem. Per adaptatiegroep wordt in hoofdstuk 1 de mediumdiversiteit besproken, samen met de mediumspecifieke eigenschappen van iedere mediavorm. In hoofdstuk 2 bevinden zich de resultaten van het verhaalinhoudelijke onderzoek. De adaptaties die voor dit onderzoek zijn gekozen, zijn onderzocht aan de hand van veertien vastgestelde motieven uit het oorspronkelijke verhaal. De adaptaties zijn verhaalinhoudelijk vergeleken met de Grimm-versie. Vervolgens werd ook naar de vorm en de presentatie van de adaptatie gekeken. Het resultaat van dit onderzoek is dat het medium uiteindelijk weinig invloed heeft gehad op de inhoud van het verhaal, maar vooral op de manier waarop het verhaal wordt gepresenteerd.

Naast dat er is onderzocht welke invloed een mediaverschuiving op een adaptatie heeft, is er ook gekeken of een adaptatie ‘strikt’ of ‘creatief’ is, aan de hand van Hutcheons theorie over verschillende vormen van adaptaties. Hierbij werd ook de vraag gesteld of binnen een bepaald medium eerder strikte of creatieve adaptaties voortkomen en of het medium hier dus ook invloed op heeft. Uit onderzoek is gebleken dat dit niet het geval is, maar dat een strikte of creatieve adaptatie eerder voorkomt uit de tijdgeest en wordt beïnvloed door sociale en culturele factoren. Vooral culturele en sociale factoren bleken dus invloed te hebben op de verschillende adaptaties van Grimms Sneeuwwitje en dit waren dan ook de factoren die het verhaal inhoudelijk hebben beïnvloed.