“Bekijk eerst de titel van de tekst en bestudeer daarna de afbeelding” Over het effect van chronologie in leesinstructies op het tekstbegrip van basisschoolleerlingen

Abstract

In dit onderzoek is gepoogd om een antwoord te vinden op de vraag of chronologisch geschreven leesinstructies zorgen voor een hogere mate van tekstbegrip dan niet-chronologisch geschreven leesinstructies. Het gaat hierbij om het tekstbegrip van de tekst waar de leesinstructie aan vooraf gaat. Stichting Makkelijk Lezen heeft 30 criteria geformuleerd om de begrijpelijkheid van teksten te beoordelen en om schrijvers adviezen voor tekstvereenvoudiging te geven. Eén hiervan is om teksten in chronologische volgorde te schrijven. Daarnaast blijkt uit meerdere onderzoeken dat leesinstructies een positieve invloed hebben op het tekstbegrip van lezers. Er is nog geen eerder onderzoek geweest naar het effect van chronologie ín leesinstructies zelf. Aan de hand van een experiment bij basisschoolleerlingen van groep 6 en 8, is er gekeken welke leesinstructie, chronologisch of niet-chronologisch, zorgde voor een hogere mate van tekstbegrip. Dit werd gemeten aan de hand van retention-, matching-, en transfervragen. Ook werd hierbij de invloed van leesniveau meegenomen. Leesniveau werd gemeten aan de hand van een Eén-Minuut-Test. Daarnaast zijn er waarderingsvragen gesteld om te onderzoeken of de verschillende leesinstructies een effect hadden op de waardering van de teksten. In dit onderzoek werd er geen verschil in tekstbegrip gevonden tussen de versies van de leesinstructies. Daarnaast zagen we, vergeleken met de leerlingen die geen leesinstructie hadden gehad, ook geen verschil in tekstbegrip. Mogelijk waren de leesinstructies te klein om een verschil te maken in tekstbegrip. Bovendien was in dit onderzoek het effect van de verschillende leesinstructies niet afhankelijk van het leesniveau van de leerlingen. Ten slotte bleek uit de analyse dat de versies van de leesinstructie geen invloed hadden op de waardering van de teksten.