Kwantitatieve betekenisverschillen tussen 'enkele' en 'sommige': Een explorerend onderzoek naar de interpretatie van kwantoren met betrekking tot partitiviteit, kardinaliteit en proportie

Abstract

In het kader van de theorie van gegeneraliseerde kwantoren kunnen de denotaties van 'enkele (van de) N' en 'sommige (van de) N' opgevat worden als deelverzamelingen. Deze deelverzamelingen worden gekenmerkt door een bepaalde kardinaliteit en een bepaalde proportie ten opzichte van de verzameling ‘N’. In dit werkstuk wordt aan de hand van een visueel-linguïstische Truth-Value Judgement Task onderzocht op welke manier 'enkele', 'enkele van de', 'sommige' en 'sommige van de' van elkaar verschillen wat betreft deze kardinaliteit en proportie. De aanname hierbij is dat zulke verschillen verband houden met scalaire implicaturen. Uit het onderzoek blijkt dat zowel kardinaliteit als proportie een significant effect heeft: des te hoger de kardinaliteit en des te groter de proportie, des te minder de NP’s van de kwantoren gebruikt kunnen worden om naar een deelverzameling te verwijzen. Deze effecten lijken iets sterker te zijn voor 'enkele' dan voor 'sommige'. Voor deelverzamelingen met een kardinaliteit binnen de subitizing range (kardinaliteit van 1-4) blijkt verder dat de interpretatie 'niet alle' minder vaak voorkomt bij 'enkele' dan bij de andere geteste kwantoren. In tegenstelling tot de resultaten uit eerder experimenteel onderzoek, duidt dit resultaat op een verschil tussen 'enkele' en 'enkele van de' wat betreft implicaturen. Dit suggereert dat morfosyntactische partitiviteit (de 'van de'-constructie) de kwantitatieve betekenisaspecten van 'enkele van de' beïnvloedt.