Van viering van de mannelijkheid naar feministische heldin: de verschillende interpretaties van Antigone. Onderzoek naar de genderaspecten in Sophokles’ Antigone in het recente discours aan de hand van een dramaturgische analyse van de theatertekst.

Abstract

In dit onderzoek wordt het recente discours omtrent de genderaspecten in Antigone besproken. Er worden zes verschillende interpretaties behandeld; drie Oudgriekse interpretaties van Michael Zelenak, Synnove Des Bouvrie en Luce Irigaray en drie hedendaagse interpretaties van Tina Chanter, Liz Appel en Bracha Ettinger. In het eerste hoofdstuk worden de perspectieven van waaruit de interpretaties gedaan worden, besproken. De genderaspecten manifesteren zich voornamelijk in de personagekarakterisering en de conflictstructuur van de handeling. De interpretaties worden in hoofdstuk twee en drie ondersteund en bekritiseerd aan de hand van een dramaturgische analyse van de theatertekst van Antigone. Enkel Zelenak ziet Antigone als een viering van de mannelijke idealen van de Oudgriekse maatschappij waarin Antigone werd geschreven. De overige interpretaties veronderstellen dat de genderaspecten in Antigone de vrouw in een positief daglicht zetten. De vrouw zou volgens Des Bouvrie de representatie zijn van de goddelijke kennis, die altijd overwint boven de menselijke rede. Volgens Irigaray beschermt Antigone de kosmische orde tegen de verwoesting van de mens, in dit geval Kreon. Volgens Chanter roept Antigone om een nieuwe politieke orde waarin de vrouw een rol speelt. Volgens Appel vraagt ze echter om een nieuwe verbeelde wereld, waarin ook mensen die niet in een hokje gestopt kunnen worden, zoals Antigone zelf, een plaats hebben. Als laatste wordt er door Ettinger een nieuw licht geworpen op de motivatie van Antigone’s actie, die ook zijn oorsprong vindt in de acties van moeder Iokaste. Deze verschillende interpretaties worden geanalyseerd aan de hand van een dramaturgische analyse van de theatertekst en ze worden naast elkaar gezet. Op deze manier kan bekeken worden waar de verschillen en overeenkomsten op gebaseerd zijn. Ik hoop dat er door mijn onderzoek met een vernieuwende blik naar Antigone gekeken kan worden, omdat er uiteenlopende interpretaties vanuit verschillende perspectieven worden besproken.