Ergatieve adjectieven in het Nederlands

Abstract

In deze scriptie heb ik een bijdrage geleverd aan het onderzoek naar ergativiteit door ergativiteit te bestuderen bij Nederlandse adjectieven. Aan de hand van mijn bevindingen acht ik het gerechtvaardigd om te concluderen dat er een onderscheid bestaat tussen ergatieve en onergatieve adjectieven in het Nederlands.

Er zijn verschillende diagnostische middelen beschikbaar in de literatuur om dit onderscheid te testen. Deze heb ik niet alleen geïnventariseerd maar ook kritisch bekeken. Mijn conclusie is dat niet alle testen even betrouwbaar zijn. Van de structurele testen (testen die laten zien of het subject in de dieptestructuur een intern argument is of niet) bleek de ‘zoals-bijzin’ test het meest betrouwbaar. De niet-structurele testen bleken lastig te doorgronden en daarom niet allemaal even betrouwbaar. De bevinding dat er vooral veel ergatieve adjectieven eindigen op het suffix ‘-baar’ leidde tot een tot een uitweiding over de eigenschappen van dit suffix en de soort werkwoorden waarmee dit suffix kan combineren. Er kon echter nog geen definitieve conclusie getrokken worden over het verband tussen ergativiteit en –‘baar’

Tot slot bespreek ik de implicaties van mijn bevindingen voor de discussie over de aard van ergativiteit. De belangrijkste observatie hier is dat adjectieven die zijn afgeleid van ergatieve werkwoorden soms zelf onergatief zijn en dat equivalenten van ergatieve of onergatieve adjectieven in de ene taal, soms juist onergatief of ergatief zijn in de andere taal. Dit leidde tot de conclusie dat puur semantische theorieën van ergativiteit niet correct kunnen zijn. De essentie van ergativiteit moet dus ook berusten op andere factoren.