Islaminterpretaties van afvalligheid. Visies van Nederlandse soennitische moslims van Turkse en Marokkaanse komaf en de invloed van de affaire Ehsan Jami

Abstract

In deze scriptie wordt onderzocht hoe een groep Nederlandse soennitische moslims van Turkse en Marokkaanse komaf hun islaminterpretaties van afvalligheid vormgeven en welke invloed de affaire Ehsan Jami hierop heeft gehad. Ten eerste wordt hiervoor de islamologische discussie over afvalligheid behandeld waarbij de islamitische geschriften en de interpretaties hiervan besproken worden. Ten tweede wordt er gekeken naar het publieke debat waarbinnen het thema godsdienstvrijheid aan bod komt. Ehsan Jami en zijn comité voor ex-moslims worden hier aan gelinkt. Ten derde staat in het laatste deel een rapport van NOVA centraal over de meningen van moslims over afvalligheid. Hieraan worden de visies van vijf respondenten gekoppeld. Hoewel er geen consensus of eenduidige interpretatie van de islamitische geschriften bestaat over of (en hoe) geloofsafval wel of niet bestraft moet worden menen de respondenten dat afvalligheid tegenwoordig in Nederland niet als een probleem gezien wordt. Moslims mogen zich afkeren van de islam, dit is hun eigen keuze. Godsdienstvrijheid wordt volgens de respondenten namelijk ook in de islam gewaarborgd en daarnaast door de Nederlandse rechtsorde beschermd. Afvalligen zullen dus niet tijdens hun aardse bestaan gestraft worden. De poging van Ehsan Jami om aan te tonen dat geloofsafval overal en te allen tijde problematisch is binnen de islam heeft weinig tot geen effect gehad op deze visie. Jami’s vrees voor het risico op geweld tegen afvalligen door radicale moslims is volgens de respondenten een islamofobe reactie op stereotyperingen en generalisaties over moslims en de islam en komt niet overeen met de realiteit. Geweld jegens afvalligen wordt door hen bestempeld als niet-islamitisch en komt slechts met uitzonderingen voor. Excessen van extremisme en radicalisme zijn dan ook niet inherent aan de islam in hun visie.