De Kunstkronijk over de eigentijdse kunst

Abstract

Het werkstuk behandelt de kunstkritiek en het beeld dat de gegeven werd van de eigentijdse kunst in de eerste tien jaar van het kunsttijdschrift de Kunstkronijk, dat bestond van 1840-1909. Daartoe werden de tentoonstellingsrecensies die van 1840 tot 1850 verschenen geanalyseerd, evenals de kunsttheoretische en opiniërende artikelen. Ingegaan wordt op het ontstaan van de kunstkritiek in reactie op de openbare tentoonstellingen van levende meesters vanaf het begin van de negentiende eeuw; op de achtergrond van de het tijdschrift en op zijn plaats tussen kranten en tijdschriften die over kunst publiceerden. Geconcludeerd wordt dat de veelal anonieme auteurs van de Kunstkronijk zich uitspraken over het wezen en doel van kunst en zich daarbij baseerden op eigentijdse filosofische en kunsttheoretische ideeën. De recensenten van de tentoonstellingen stelden zich in hun recensies voorzichtig op en neutraliseerden negatieve met positieve kritiek. De opinies over de stand en ontwikkeling van de kunst waren helder en goed geïnformeerd, maar behoudend. Er was aandacht voor het ontstaan van de nieuwe romantische kunst in het buitenland, maar de voorkeur ging uit naar de vertrouwde Nederlandse stijl. Het werken in de lijn van de nieuwe ideeën en kunstvormen door de kunstenaar werd eerder ontmoedigd dan omarmd. Het beeld van de kunst dat de schrijvers hun lezers en de kunstenaars gaven was, dat kunst ’schone kunst’ moest zijn, waarin een goede techniek en zorgvuldige afwerking noodzakelijk was en de gevoelsuitdrukking gematigd moest zijn.