Een onderzoek naar het gebruik van illustraties bij reken-/wiskundige opgaven en de invloed van leesvaardigheid en werkgeheugen van NT1- en NT2-leerlingen in groep

Abstract

Het realistisch rekenen wordt steeds belangrijker in het Nederlandse basisonderwijs. Hierbij wordt veelvuldig gebruik gemaakt van contextopgaven, waarbij illustraties een belangrijke rol spelen. Echter, het gebruiken van illustraties bij het oplossen van een contextopgave blijkt niet altijd helpend te zijn, omdat het verbaal werkgeheugen snel overbelast zou kunnen raken. Tevens is vooralsnog weinig bekend over het gebruik van illustraties bij NT2-leerlingen. In dit onderzoek is gekeken naar de verschillen tussen NT1-leerlingen en NT2-leerlingen wat betreft het gebruik van illustraties bij rekenopgave en in hoeverre leesvaardigheid en werkgeheugen hierop van invloed zijn. Met behulp van een eye-tracker werd de kijktijd van zeventig leerlingen uit groep zes geregistreerd tijdens het maken van rekenopgaven met behulpzame en tegenstrijdige illustraties. Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat NT1- en NT2-leerlingen ongeveer even lang naar een illustratie bij een rekenopgave kijken. De NT2-leerlingen bleken in dit onderzoek een aanzienlijk betere leesvaardigheid te hebben. Ook is gekeken naar verbanden tussen leesvaardigheid, werkgeheugen en kijktijd in beide condities. Daarnaast zijn ook opvallende verschillen gevonden tussen NT1- en NT2-leerlingen wat betreft de samenhang tussen leesvaardigheid, werkgeheugen en kijktijd. Tot slot blijkt enkel het werkgeheugen een voorspellende factor te zijn voor kijktijd naar een behulpzame en tegenstrijdige illustratie. De resultaten van het onderzoek worden bediscussieerd, waarna enkele suggesties voor toekomstig onderzoek worden gegeven.