Chronologie in studieteksten: leidt chronologie tot een beter begrip en een betere waardering bij middelbare scholieren?

Abstract

Huidige schrijfadviezen voor een begrijpelijke tekst blijken niet goed te werken. In sommige gevallen maken deze adviezen een tekst juist lastiger om te begrijpen. In dit onderzoek staat het effect van chronologie op begrip centraal. Aan de hand van de resultaten kunnen er hopelijk wetenschappelijk gefundeerde adviezen komen, die de leerlingen wél helpen bij het begrijpen van teksten. Aan de hand van eerdere theorie werd verwacht dat chronologische teksten tot meer begrip bij leerlingen zouden leiden. Uit de resultaten bleek dat leerlingen bij één van de teksten uit het onderzoek de chronologische versie beter begrepen dan de niet-chronologische versie. Bij de andere tekst was er een even goed begrip. Na verdere analyse bleek dit effect enkel te bestaan bij sterke lezers, wanneer ze de tekst als eerste voorgelegd kregen in het onderzoek. Wanneer de tekst als tweede werd aangeboden was er een even goed begrip bij de chronologische en niet-chronologische versie. Zwakke lezers ondervonden geen enkel effect van chronologie op begrip. Naast het effect van chronologie op begrip is er ook gekeken naar het effect van waardering op begrip. Geldt hierbij hoe hoger het begrip is hoe hoger de waardering? Kijkend naar eerdere literatuur werd er geen effect verwacht. Waardering was in dit onderzoek opgedeeld in twee constructen: waardering van de aantrekkelijkheid en waardering van de begrijpelijkheid. Over het algemeen is er geen significant effect gevonden tussen de twee constructen van waardering. Er was echter één uitzondering. Bij één van de teksten gold hoe beter de tekst begrepen was hoe leuker de proefpersonen deze beoordeelden.