| dc.description.abstract | Creatief schrijven bevordert de waardering voor literatuur en leerlingen beleven plezier aan creatief schrijven (Leidse werkgroep Moedertaaldidactiek 1986; Gebhart 1988; Janssen & Van den Bergh 2010). Schrijven zou een goede verwerkingsvorm zijn om grip te krijgen op literatuur (Marshall 1987) en creatief schrijven zorgt voor inzicht in de werking van specifieke literaire kenmerken (Gebhart 1988). Zo zou bijvoorbeeld het schrijven van specifieke genres een effectieve manier zijn van leren door te schrijven, omdat leerlingen de structuren van het genre intensief verwerken wanneer ze schrijven en dit bij het lezen kunnen toepassen (Klein 1999). Deze theorieën vloeien logisch voort uit het idee dat creatieve perceptie en creatieve productie, het lezen en schrijven van literatuur, complementaire vaardigheden zijn (Groeben 2001). Janssen e.a. (2006) toonden het verband aan tussen creatief schrijven en literair lezen en Janssen & Van den Bergh (2010) lieten zien dat creatief schrijven bijdraagt aan een verbetering van de literaire leesvaardigheid. Naast het verbeteren van de leesvaardigheid verhoogde het creatieve schrijven ook de waardering voor literaire teksten. In deze scriptie is geïnventariseerd hoe de situatie ten aanzien van creatief schrijven ter verbetering van de literaire leesvaardigheid in Europa is en er is een experimenteel onderzoek uitgevoerd in het voortgezet onderwijs. De volgende onderzoeksvragen stonden daarbij centraal: Op welke wijze draagt creatief schrijven bij aan de verbetering van literaire leesvaardigheid? Subvragen: a. Hoe is de huidige situatie in het onderwijs ten aanzien van de koppeling tussen creatief schrijven en literair lezen in Nederland en in het buitenland, specifiek: Spanje, Vlaanderen en het Verenigd Koninkrijk? b. Kan het literair lezen van een specifiek genre, het sonnet, verbeterd worden door het zelf schrijven van dit genre?
Uit een inventarisatie-onderzoek werd duidelijk dat in de verschillende Europese landen creatief schrijven niet op het examenprogramma staat en er geen gebruik wordt gemaakt van creatieve schrijfopdrachten specifiek bedoeld ter verbetering van de literaire leesvaardigheid. Wanneer er creatieve schrijfopdrachten worden gegeven, ontbreken hierbij veelal de concrete doelstellingen. Dit is jammer, omdat docenten aangeven graag meer en gestructureerd gebruik te willen maken van creatieve schrijfopdrachten.
De weinige creatieve schrijfopdrachten die in het huidige onderwijs gegeven worden, zijn vaak ter verwerking van gelezen werk (alhoewel dit nauwelijks expliciet wordt genoemd) en vormen geen introductiemateriaal voorafgaand aan het lezen. In wetenschappelijke literatuur is al langer aandacht voor het onderwerp, maar pas onlangs (Janssen e.a. 2006; Janssen & Van den Bergh 2010) is empirisch onderzoek naar het verband en het effect van creatief schrijven en literair lezen uitgevoerd en is aangetoond dat creatief schrijven de literaire leesvaardigheid verbetert. Dit betrof echter alleen korte verhalen. Aangezien Janssen e.a. (2006) aangaven dat hun conclusies verbonden waren aan genregerichte taken, was het interessant om de koppeling tussen creatief schrijven en literair lezen van sonnetten te onderzoeken. In het experimentele onderzoek van deze scriptie is echter niet aangetoond dat het zelf schrijven van sonnetten het leesbegrip van sonnetten verbetert. De leerlingen van de experimentele groep gaven daarentegen wel aan het interpreteren van sonnetten gemakkelijk te vinden nadat zij zelf geschreven hadden in tegenstelling tot de controlegroep. | |
