Zingeving in de verpleegkundige extramurale zorg

Abstract

In Nederland heeft iedereen die noodgedwongen meer dan 24 uur aaneengesloten in een instelling verblijft recht op geestelijke verzorging. Daarbuiten wordt verondersteld dat mensen zelf in hun behoefte aan geestelijke verzorging kunnen voorzien met gebruikmaking van bestaande levensbeschouwelijke netwerken . De vraag rijst dan natuurlijk welke geestelijke bijstand de cliënten ontvangen die wel extramurale zorg ontvangen maar niet deel uit maken van een levensbeschouwelijk netwerk. Dit onderzoek richt zich op de kunde van de zorg professionals – met name verpleegkundigen - om de zingevingsvraagstukken bij patiënten in de extramurale zorg te kunnen herkennen en waar nodig adequaat te kunnen optreden. De hoofdvraag van dit onderzoek luidt als volgt: In hoeverre en op welke wijze worden patiënten in de extramurale zorg door verpleegkundigen bijgestaan in hun zingevingsvraagstukken?

De belangrijkste conclusies die er op basis van de onderzoeksresultaten gesteld kunnen worden zijn: - De persoonlijke waarden van verpleegkundigen spelen een zingevende en een motiverende rol in hun werk. - De verpleegkundigen halen daarnaast kracht uit hun persoonlijke bronnen van zingeving. - De verpleegkundigen kijken verschillend naar de oorsprong van de zingevingsvraagstukken van patiënten. - De verpleegkundigen maken veel gebruik van hun ‘gevoel’ in het detecteren van zingevingsvraagstukken. - Hoewel de zingevingsvraagstukken nadrukkelijker naar voren komen in de terminale fase, komen zij in de aard wel overeen met de vragen die geneeslijk zieken lijken te stellen. - De verpleegkundigen benadrukken dat zij vanuit hun werkgever veel vrijheid ervaren om tijd en ruimte te maken voor gesprekken over de zingevingsvraagstukken van patiënten. - De verpleegkundigen werken met veel verschillende disciplines en met externe partijen samen in hun zorg voor de patiënt. - De verpleegkundigen verwijzen zelden door naar een geestelijk verzorger of naar andere partijen die geestelijke bijstand bieden. - De verpleegkundigen hebben tijdens hun opleiding weinig scholing in spirituele zorg gekregen. De volgende aanbevelingen kunnen er op basis van de onderzoeksresultaten gedaan worden: - Om de kwaliteit van de spirituele zorg te waarborgen zou het verstandig zijn wanneer er duidelijke kaders van spirituele zorg voor verpleegkundigen in de extramurale zorg ontwikkeld worden. - Verder onderzoek naar hoe de bijscholing in spirituele zorg voor verpleegkundigen in de extramurale zorg er idealiter uit moet zien, kan worden aangeraden.

Op basis van de onderzoeksresultaten kan er worden aanbevolen dat: de spirituele zorg een vast onderdeel uit gaat maken van het curriculum in de verpleegkundige opleidingen. de verpleegkundigen aanvullend onderwijs over spirituele zorg krijgen. zorgorganisaties de mogelijkheid bieden dat verpleegkundigen kennis over spirituele zorg onderling kunnen uitwisselen.