Inzet op de top: top of tob? Een onderzoek naar de relatie tussen hooggeschoolde en laaggeschoolde werkgelegenheid in Nederland.

Abstract

Over de relatie tussen hooggeschoolden en laaggeschoolden op de arbeidsmarkt bestaat geen duidelijke consensus in de literatuur. Diverse studies tonen aan dat hoger opgeleiden lager opgeleiden van de arbeidsmarkt wegdrukken en een steeds groter aandeel van het nationaal inkomen verdienen. Andere studies tonen aan dat groei van het aantal hoger opgeleiden juist zorgt voor een groei van werkgelegenheid voor lager opgeleiden. Groei van hooggeschoolde werkgelegenheid zou zorgen voor vraag naar diensten die vooral door laaggeschoolden worden uitgevoerd zoals taxichauffeurs, kinderopvang en kappers. Hierdoor zorgt groei van hooggeschoolde werkgelegenheid voor werkgelegenheidsgroei voor laaggeschoolden. Dit onderzoek toont aan dat in Nederland de werkgelegenheid in hoogwaardige sectoren positief samenhangt met de werkgelegenheid in ondersteunende sectoren en laaggeschoolde werkgelegenheid binnen die ondersteunende sectoren. Laaggeschoolden binnen hoogwaardige sectoren profiteren niet van de groei van hoogwaardige sectoren. De multiplier die bestaat tussen hoogwaardige werkgelegenheid en (laaggeschoolde) ondersteunende werkgelegenheid is klein vergeleken met andere onderzoeken in vooral de Verenigde Staten. Elke twee nieuwe banen in hoogwaardige sectoren gaat samen met één nieuwe baan in gerelateerde sectoren. Ongeveer vijf nieuwe banen in hoogwaardige sectoren leveren één nieuwe laaggeschoolde baan op in de gerelateerde sectoren. Het zijn vooral de hoogopgeleiden die profiteren van werkgelegenheidsgroei in hoogwaardige sectoren. De werkgelegenheid voor laaggeschoolden groeit in Nederland niet mee met hooggeschoolde werkgelegenheidsgroei.