| dc.description.abstract | Uit eerder onderzoek blijkt dat stedelijke natuur een positief effect heeft op zowel het milieu in de stad als op de gezondheid van de stadsbewoners. Toch staat wereldwijd natuur in veel steden onder druk. Stedelijke natuur maakt deel uit van de openbare ruimte, ruimte die door planologen en politici is ontworpen en wordt gebruikt door stadsbewoners. Dit onderzoek is deels gebaseerd op de Spatial Triad van Lefebvre (1974). Aan de hand van de Spatial Triad kan de productie van openbare ruimte worden verklaard, in het geval van dit onderzoek de productie van stedelijke natuur. Voor deze thesis is er onderzoek gedaan in Den Haag, een stad met relatief veel natuurlijk oppervlak. Er zijn daarbij twee verschillende onderzoeksmethoden gebruikt; een analyse van de verkiezingsprogramma’s van de Haagse politieke partijen en interviews met Haagse planologen en poltici.
Planologen en politici ontwerpen de openbare ruimte, die door stadsbewoners wordt gebruikt. Uit dit onderzoek blijkt echter dat planologen en politici een dubbelrol in de Spatial Triad spelen, ze zijn naast ontwerpers ook gebruikers van de openbare ruimte. Den Haag naast de werkomgeving van de planologen en politici ook hun woonomgeving. Als gevolg hiervan speelt de persoonlijke betekenis van natuur voor planologen en politici een rol in hun professionele werk. Deze persoonlijke betekenis van stedelijke natuur wordt beïnvloed door de levensfase en woonmilieukenmerken van de respondenten. Er wordt van professionals (planologen en politici) verwacht dat ze bij het ontwerpen een betekenis aan een plaats meegeven die wordt gedeeld door non-professionals (bewoners). Planologen en politici zeggen echter op een andere manier naar natuur te kijken dan bewoners dat doen. Ze stellen dat bewoners voornamelijk geleid worden door emoties, maar dat zij als ontwerpers van de ruimte daar niet altijd rekening mee kunnen houden. Dit sluit aan bij de Spatial Triad, waarin Lefebvre stelt dat de ontwerpers en gebruikers van openbare ruimte kunnen verschillen in het geven van betekenis van een bepaalde ruimte, in dit geval stedelijke natuur. Echter, moet er ook rekening gehouden worden met de persoonlijke betekenis van planologen en politici die van invloed is op hun werk en met de dubbelrol die planologen en politici spelen. Uit dit onderzoek blijkt namelijk dat de persoonlijke betekenis van natuur voor planologen en politici niet verschilt van de betekenis van natuur voor bewoners. In dit opzicht moet de Spatial Triad worden aangepast.
Het stedelijk natuurbeleid van planologen en politici wordt echter ook beïnvloed door hun beroepsmatige kennis. Deze beroepsmatige kennis van planologen en politici wordt beïnvloed door de politiek, de door onderzoek aangetoonde effecten van stedelijke natuur en de kennis die hebben van de betekenis van natuur voor bewoners. Uit de analyse van de verkiezingsprogramma’s van de Haagse politieke partijen blijkt dat er relatief weinig aandacht is voor de effecten van natuur op het milieu en de gezondheid van stadsbewoners, slechts drie partijen noemen zowel milieu- als gezondheidseffecten in hun programma. Wel blijkt dat vrijwel elke partij positief tegenover stedelijke natuur staat, waarbij vooral bomen als voorbeeld van natuur in de stad worden gebruikt. In de interviews met planologen en politici wordt er door de respondenten meer aandacht geschonken aan de positieve effecten van natuur op de waarde van omliggende bebouwing en op het vestigingsklimaat dan aan de effecten van natuur op milieu en gezondheid. De milieu- en gezondheidseffecten worden eerder als positieve bijwerking gezien van stedelijke natuur, natuur die eigenlijk voor recreatie bedoeld is. Dit terwijl natuur op het gebied van milieu en gezondheid juist geld kan opleveren, zo zijn mensen bijvoorbeeld gezonder in een groene omgeving, wat ziektekosten bespaart.
Planologen en politici constateren dat op dit punt hun opvatting verschilt van de opvatting van bewoners. De professionele opvatting van planologen en politici kan namelijk verschillen van de opvatting van bewoners, waardoor het stedelijk natuurbeleid niet altijd aan zal sluiten bij de behoeftes van bewoners. Toch zal hier altijd rekening mee gehouden moeten worden. Het is namelijk de taak voor planologen en politici om een betekenis aan bepaalde openbare ruimte mee te geven die wordt gedeeld door bewoners. Hierbij is zowel een rol voor de beroepsmatige kennis van planologen en politici, als voor de lokale kennis van bewoners. Fenster & Yacobi (2005) maken immers onderscheid tussen vakkennis van planologen en lokale kennis van bewoners. Natuur in de stad wordt namelijk niet alleen gemaakt door de planologen en politici die de natuur ontwerpen en plannen, de ruimte wordt ook bepaald door hoe bewoners de natuur gebruiken. Zo zijn zowel planologen en politici, als bewoners verantwoordelijke voor de productie van stedelijke natuur. | |
