Gevangen tussen mythologie en praktijk - Bacheloreindwerkstuk over de poëzie van George Kettmann jr.

Abstract

Gevangen tussen mythologie en praktijk - Bacheloreindwerkstuk over de poëzie van George Kettmann jr.

George Wilhelm Kettmann Jr., was een nationaalsocialistisch dichter. Veel van zijn werk getuigt van een grote verbondenheid met de Germaanse mythologie van het Derde Rijk. Deze mythologie kan beter begrepen worden door de teksten te analyseren van diegenen die er het dichtst op stonden. Omdat Kettmann met zijn proza, poëzie en essayistisch werk het Germaanse gedachtegoed onderschrijft, heb ik gekozen om een gedeelte van zijn poëzie in deze scriptie aan nader onderzoek te onderwerpen. In deze scriptie zal dan ook zowel Kettmann als zijn poëzie centraal staan. Ik heb het onderwerp van nationaalsocialistische poëzie bewust gekozen, omdat ik over de nationaalsocialistische literatuur als mens een moreel oordeel koester. De menselijke reactie zou zijn om je af te keren van deze literatuur, maar de wetenschappelijke reactie die ik erop wil geven is het in kaart brengen ervan. Zo wil ik met de analyse van Kettmanns poëzie een bijdrage leveren aan de beschrijving van de nationaalsocialistische literatuur. Aan de hand van Kettmanns bundels De jonge leeuw, Jong groen om den helm en Bloed in de sneeuw wil ik laten zien hoe Kettmann zijn idealen verwerkte in zijn poëzie. Qua vormanalyse heb ik gekozen om de strofebouw, de rijmvorm en de versindeling in kaart te brengen. Qua inhoud heb ik verscheidene onderdelen uit de bundels thematisch gerangschikt. Voor deze methode zijn meerdere argumenten te geven. Ten eerste wilde ik een beeld geven van hoe Kettmanns bundels er feitelijk uitzagen, daarom heb ik voor de genoemde vormanalyse gekozen. Ten tweede wilde ik uitgebreid aandacht besteden aan facetten buiten de concrete poëzie om, zoals de receptie van de bundels, de beschrijving van Kettmanns leven en de nationaalsocialistische letterkunde in een meer algemene zin. Zou ik wel de keuze hebben gemaakt om de drie bundels aan een volledige analyse te onderwerpen, dan zou de omvang van deze scriptie ver boven de toegestane grens uitstijgen. De feitelijke analyse van de drie bundels dient dan ook vooraleerst ter illustratie van het beschreven nationaalsocialistische gedachtegoed. De geciteerde passages zijn voorbeelden van de Germaanse mythologie, de thematiek van het Derde Rijk en het verschil tussen de Groot-Dietsche en de Groot-Germaanse gedachte. Overeenkomstig de verwachtingen, staan Kettmanns gedichten bol van verwijzingen naar de mythologie van het Derde Rijk. Kettmanns verzen bleken vrij conservatief en traditioneel van vorm. Met betrekking tot de ontwikkeling van zijn bundels, vond ik het opmerkelijkste feit dat de overgang van Kettmann van de NSB naar de Nederlandse tak van de Duitse SS zichtbaar terug te vinden is in zijn gedichten. Zo verwijst hij bijvoorbeeld in zijn vroege bundels nog naar het Groot-Dietsche rijk, in zijn latere bundels vervangt Kettmann dit door verwijzingen naar het Groot-Germaanse rijk. Opmerkelijk vond ik ook de marginale aanwezigheid van antisemitische elementen. Dit zegt wellicht meer over mijn eigen verwachtingen. In de bundels die ik geanalyseerd heb, heb ik slechts sporadisch voorbeelden gevonden van expliciet antisemitisme en deze voorbeelden zijn dan ook opgenomen in de analyse.