Teamsamenstelling in de zorg

Abstract

Dit kwantitatieve onderzoek heeft zich gericht op de teamsamenstelling van teams van verpleegkundigen binnen ziekenhuizen. De centrale vraag die in dit onderzoek beantwoord werd is: “Wat is de invloed van de teamsamenstelling op de tevredenheid met het team en teamprestaties van teams van verpleegkundigen en heeft teamcohesie een mediërend effect op deze relaties?” Deze vraag sluit aan bij het maatschappelijk debat. Er is de laatste jaren veel aandacht voor diversiteit binnen organisaties en de overheid wil doormiddel van onder anderen het diversiteitsbeleid diversiteit binnen organisaties bevorderen. Of heterogene teams binnen organisaties echter wel een positieve uitwerking hebben op de teameffectiviteit is een veel onderzochte vraag. Een eenduidig antwoord op deze vraag is echter nog niet naar voren gekomen. Teams van verpleegkundigen zijn belangrijk om te onderzoeken aangezien het gaat om een ‘hoog- risco’ industrie waar de gezondheid van mensen op het spel staat. Eerder onderzoek heeft al bewezen dat goede teamprestaties cruciaal zijn voor een goede en veilige patiëntenzorg. Teams van verpleegkundigen zijn vaak behoorlijk homogeen aangezien ze voornamelijk bestaan uit Autochtone vrouwen. Wellicht zou meer diversiteit binnen de teams kunnen zorgen voor betere teamprestaties en daarmee voor een betere kwaliteit van zorg. In dit onderzoek is gekeken naar de invloed van teamsamenstelling op teamprestaties en de tevredenheid met het team. De teamsamenstelling is bepaald door verschillende factoren; geslacht, leeftijd, teamgrootte, etnische afkomst, ervaring en persoonlijkheid. Vanuit de theorie en de context waarin het team van verpleegkundigen werkzaam is, zijn voor alle afzonderlijke factoren hypothesen opgesteld. Deze hypothesen zijn getoetst aan de hand een vragenlijst. Deze vragenlijst bestond voornamelijk uit bestaande meetschalen. Teamprestaties, tevredenheid met het team en teamcohesie zijn gemeten aan de hand van bestaande meetschalen. Teamsamenstelling is niet gemeten aan de hand van een bestaande schaal, maar is per factor gemeten aan de hand van één stelling. De vragenlijst is uitgezet doormiddel van een internet survey programma. De vragenlijst werd in totaal door 234 verpleegkundigen ingevuld afkomstig uit 27 verschillende teams en 9 verschillende ziekenhuizen. De resultaten van de vragenlijst zijn geïmporteerd in statistiekprogramma IBM SPSS statistics 20. Om verbanden tussen de variabelen aan te tonen zijn er correlatie- en regressieanalyses uitgevoerd. Uit deze analyses kwam naar voren dat leeftijdsdiversiteit en diversiteit qua persoonlijkheid binnen een team de teamprestaties positief beïnvloeden. Leeftijdsdiversiteit bleek ook de tevredenheid met het team positief te beïnvloeden. Teamcohesie werd positief beïnvloed door zowel leeftijdsdiversiteit als 4 diversiteit in etnische afkomst. Teamgrote had juist een negatief effect op teamcohesie. Ook bleek uit de resultaten dat teamcohesie een positieve invloed heeft op teamprestaties en tevredenheid met het team. Tot slot kwam naar voren dat teamprestaties en teamtevredenheid sterk positief met elkaar samenhangen. Uit de regressieanalyses kon worden opgemaakt dat teamcohesie de relatie tussen leeftijdsdiversiteit en teamprestaties volledig verklaart en ook verklaart teamcohesie de relatie tussen leeftijdsdiversiteit en tevredenheid met het team volledig. De andere relaties tussen de factoren van teamsamenstelling en de twee teamuitkomsten werden niet (deels) verklaard door teamcohesie. Concluderend kan gezegd worden dat alle significante uitkomsten bewezen dat een meer diverse teamsamenstelling een positieve invloed heeft op teamcohesie en/of teamprestaties en/of de tevredenheid met het team. In geen enkel geval deed diversiteit schade aan een van de teamuitkomsten of teamcohesie.