Strategische personeelsplanning bij kleine gemeenten Invloed van bevorderende en belemmerende factoren op het opzetten en uitvoeren van SPP

Abstract

Nu door minister Plasterk van Binnenlandse zaken is besloten dat kleine gemeenten zelf mogen bepalen of zij wel of niet gaan fuseren, is het belangrijk dat de kleine gemeenten die zelfstandig blijven hun kwetsbaarheid zoveel mogelijk reduceren. Daarnaast zijn kleine gemeenten ook erg vergrijsd. Er moet dan ook gezorgd worden dat in de toekomst kleine gemeenten de juiste medewerkers hebben. Dit kan gerealiseerd worden door een goede inzet van Strategische PersoneelsPlanning (SPP). Uit onderzoek van het A&O fonds blijkt dat kleine gemeenten weinig tot niet aan SPP doen, in tegenstelling tot grotere gemeenten. In voorliggend onderzoek wordt gekeken naar de huidige SPP bij kleine gemeenten, hun behoefte aan SPP, hun redenen om wel of niet voor SPP te kiezen en tevens naar de bevorderende en belemmerende factoren voor het opzetten en uitvoeren van SPP. Voor het peilen van SPP bij kleine gemeenten wordt gebruik gemaakt van de zes fasen van SPP van Gardeniers et al (2012/2013). Deze zes fasen zijn in dit onderzoek verder opgedeeld in formeel en informeel. Uit onderzoek van Choudhury (2007) blijkt namelijk dat veel kleine gemeenten hun SPP op informele wijze hebben opgezet. Van alle mogelijke bevorderende en belemmerende factoren is een model gemaakt. Er is gekozen voor kwalitatief onderzoek. De interviews zijn half-gestructureerd. Er is in dit onderzoek gekozen voor drie categorieën kleine gemeenten: minder dan 5.000 inwoners, tussen 5.000 en 10.000 inwoners en tussen 10.000 en 15.000 inwoners. De laatste grotere categorie is toegevoegd, zodat er gekeken kan worden of er daadwerkelijk een verschil is tussen de kleine en grotere gemeenten. Uit het onderzoek blijkt dat alle kleine gemeenten wel bepaalde onderdelen van SPP uitvoeren, maar dit niet altijd formeel opzetten via de zes fasen of soortgelijke stappen. Alleen de kleinste gemeenten in de categorie 10.000-15.000 inwoners zetten formele SPP op. Vooral de kleine gemeenten in de twee laagste categorieën hebben vaak geen behoefte aan SPP. De in de literatuur genoemde redenen om wel/niet SPP op te zetten en uit te voeren en de factoren die daar invloed op hebben kwamen overeen met de empirische resultaten. Alleen de factor ‘ondersteuning lijnmanagement’ bleek niet van toepassing op de onderzochte kleine gemeenten. Ook werden er drie nieuwe factoren ontdekt die invloed kunnen hebben op het opzetten en uitvoeren van SPP, namelijk de economische crisis, het sociaal domein en de aanwezigheid van een visie. Er kan een aantal aanbevelingen gedaan worden voor zowel de praktijk van kleine gemeenten als de wetenschap naar aanleiding van de bevindingen. Ten eerste is er een vermoeden dat een aantal kleine gemeenten de koppeling niet maakt van organisatievisie naar individuele medewerkers. Met een dergelijk ‘doorvertaling’ zouden kleine gemeenten in het vervolg aan de slag kunnen. Verder is het belangrijk dat kleine gemeenten niet verzanden in de berg informatie die zij verzamelen voor SPP. Zij moeten eerst goed kijken wat zij specifiek nodig hebben. De wetenschappelijke aanbevelingen zijn: neem ook het perspectief van het MT mee in vervolgonderzoek, kijk naar de mate van de invloed van de verschillende factoren, onderzoek of en eventueel hoe competentiemanagement betrokken kan worden bij SPP en als laatste kan er gekeken worden of het factorenmodel ook van toepassing is op grotere gemeenten.