| dc.description.abstract | Tweetaligheid en dan met name simultane tweetaligheid, is een interessant onderzoeksterrein waar nog niet alles over bekend is. Met betrekking tot discours en coherentie bestaan over vooral relationele coherentie nog veel vragen. Er is weinig bekend over de verschillen tussen eentalige en tweetalige kinderen wanneer het samenhang in teksten, coherentierelaties en hun gebruik van connectieven betreft. In een publicatie van Natoewal (2011) waarin als eerste onderzoek werd gedaan naar connectieven bij simultaan tweetalige kinderen, werden interessante resultaten gevonden. Hoewel niet significant bleken er aanwijzingen dat tweetalige kinderen een voorsprong hadden op eentalige kinderen wanneer het een connectiefgebruik van meer complexe connectieven betrof. Dit is in tegenstrijd met de verwachtingen gebaseerd op eerdere literatuur (Döpke, 2000; Genesee, 2008; Genesee & Nicoladis, 2008; Nicoladis, 2002; 2006; Paradis & Genesee, 1996; Pika, Nicoladis & Marentette, 2006; Serratrice, 2007; Tribushinina et. al, nog te verschijnen), en eerder onderzoek naar connectiefgebruik bij successief tweetalige kinderen (Dekker, 2007; Vermeer, 2011 & Tribushinina et. al., nog te verschijnen). In dit onderzoek wordt getracht een verdieping en uitbreiding te geven op het longitudinaal onderzoek van Natoewal (2011).
94 kinderen; 41 simultaan tweetalige en 53 eentalige kinderen, van zowel 4-jarige leeftijd (45) als 6-jarige leeftijd (49) zijn onderzocht met betrekking tot het aantal connectieven dat ze gebruiken, de diversiteit in hun gebruik en de mate van complexiteit van deze verbindingswoorden. Op basis van de cumulatieve complexiteitstheorie van Evers-Vermeul (2005; Evers-Vermeul & Sanders, 2009) zijn de connectieven geclassificeerd in een bepaalde schaal van complexiteit. De resultaten in dit onderzoek tonen op een aantal vlakken een gelijke ontwikkeling tussen eentalige en tweetalige kinderen. Zo zijn leeftijdseffecten zoals verwacht veel gevonden; zowel eentalige als tweetalige kinderen gebruiken op 6-jarige leeftijd meer connectieven en vertonen een grotere diversiteit. Ook gebruiken 6-jarige kinderen complexere connectieven dan 4-jarige kinderen, al is dit verschil niet in alle semantische categorieën significant.
Aanwijzingen voor verschillen worden ook gevonden al zijn deze over het algemeen niet significant. Wat betreft het aantal tokens en de diversiteit in het connectiefgebruik gebaseerd op de gemiddelde waarden, werd gevonden dat de tweetalige kinderen een sterkere stijging in hun gebruik vertonen dan eentalige kinderen. Tweetalige kinderen lijken eentalige kinderen op 6-jarige leeftijd zelfs in te halen. Wanneer gekeken wordt naar de verschillende semantische categorieën komt deze sterke stijging van de tweetalige kinderen ook terug. In de 4 categorieën van sequentiële, temporele, causale en adversatieve connectieven wordt deze sterke stijging in connectiefgebruik bij tweetalige kinderen gevonden. Bij temporele connectieven is dit verschil ook daadwerkelijk significant. Hier is aangetoond dat eentalige kinderen vrijwel niet stijgen in het gebruik van temporelen van 4 tot 6 jaar terwijl tweetalige kinderen hier juist wel een hoger gebruik op verloop van tijd vertonen. De verschillen in de gemiddelden tussen de eentalige en tweetalige kinderen waren groter bij de meer complexe connectieven. Minder complexe connectieven tonen minder aanwijzing voor verschil. Dit wordt ondersteund door de bevindingen in het gebruik van additieven, de minst complexe categorie. Hier is geen sprake van een sterkere stijging in het connectiefgebruik van tweetalige kinderen wanneer vergeleken met eentalige kinderen. | |
