| dc.description.abstract | In deze bachelorscriptie Religiestudies is de volgende vraagstelling beantwoord: Op welke manier hanteren bewoners van een verzorg- en verpleeginstelling religieuze coping, in het bijzonder bidden, bij het omgaan met (existentiële) problemen? Daarbij zijn de volgende subvragen onderzocht:
- welke varianten van bidden komen voor bij deze bewoners;
- bestaat er behoefte bij de bewoners dat er met of voor hen wordt gebeden.
Het onderzoek bestaat uit een literatuuronderzoek en een empirisch onderzoek in de vorm van een vragenlijstonderzoek. Het empirisch onderzoek is uitgevoerd bij een woon- en zorginstelling op de Utrechtse Heuvelrug.
Het onderzoek richt zich dus o.a. op de betekenis van bidden m.b.t. het omgaan met (existentiële) problemen. Voor het empirisch deel is voor het onderdeel bidden gebruik gemaakt van de gevalideerde “biddenvragenlijst” van Bänziger. Deze vragenlijst bestaat uit 4 maal zes vragen die verschillende aspecten van bidden, zoals handelingen, effecten en aanleiding, plaats en tijd en tot wie of wat gebeden wordt, verwoorden.
Om erachter te komen wat religiositeit en bidden betekenen voor het omgaan met vragen als ziekte en dood is gebruik gemaakt van de (Nederlandse vertaling) van de Brief RCOPE, een vragenlijst over positieve en negatieve religieuze coping met zeven positieve coping-items en zeven negatieve coping-items. Om de onderzoeksvraag te kunnen beantwoorden heb ik aan deze vragenlijst de vraag “Als ik problemen heb, bid ik tot God” toegevoegd. Om tegemoet te komen aan de vragen die voortkwamen uit het gesprek met de directie zijn de vragenlijsten uitgebreid met de vraag aan de bewoners of ze het op prijs stellen dat er met of voor hen gebeden wordt en de vraag aan de verzorgenden en vrijwilligers of ze bereid zijn met of voor een van de bewoners te bidden.
Er zijn in totaal 170 exemplaren van de vragenlijst uitgedeeld aan bewoners van het verzorgingshuis en/of bezoekers van de dagbehandeling, 70 exemplaren aan verzorgenden 285 exemplaren zijn verstuurd naar de bij de instelling betrokken vrijwilligers. In totaal zijn er 525 vragenlijsten verspreid en 113 vragenlijsten ingevuld geretourneerd. Hiervan waren er 32 afkomstig van bewoners (19% respons), 40 van verzorgenden (57% respons) en 41 van vrijwilligers (14% respons).
De rol die religie speelt is verschillend, er zijn verschillen in religiositeit gevonden. Vrijwilligers beschouwen zichzelf vooral religieus en spiritueel. Bewoners zijn vooral traditioneel religieus. Verzorgenden zijn het meest geseculariseerd.
De vraag hoe men omgaat met existentiële problemen en welke rol religie en bidden daarbij spelen, is als volgt beantwoord: bidden blijkt een veelgebruikte vorm van coping te zijn voor de bewoners; 84% van de bewoners die deze vraag heeft beantwoord, geeft aan bij problemen tot God te bidden. Uit het onderzoek kan verder geconcludeerd worden dat religieuze coping een grote rol speelt, dat ouderen significant meer aan positieve religieuze coping doen en dat degenen die meer aan positieve religieuze coping doen, ook meer aan negatieve religieuze coping doen.
Zeven bewoners (41% van de ingevulde antwoordstrookjes) hebben aangegeven het op prijs te stellen wanneer er met of voor hen gebeden wordt. | |
