'Ewa waar is die meisje?' Een onderzoek naar het voorkomen van elementen uit immigrantentalen en het Engels in de taal van vmbo-jongeren in een plattelandsregio.

Abstract

Er is al veel onderzoek gedaan naar jongerentaal in grote steden waarbij is gekeken naar het gebruik van elementen uit immigrantentalen. In dit onderzoek staat juist de taal van vmbo-jongeren in de leeftijdscategorie 14-17 in een plattelandsregio in het noordwesten van Noord-Brabant centraal. Het gaat hierbij om de vraag of er elementen uit immigrantentalen en het Engels te vinden zijn in hun taal en zo ja, in hoeverre deze elementen voorkomen en wat de sociale betekenis hiervan is. Onder die elementen wordt het volgende verstaan: woorden uit immigrantentalen en het Engels, maar ook elementen die in jongerentalen voorkomen, maar doen denken aan tweedetaalleerders van het Nederlands. (Bijvoorbeeld de boek in plaats van het boek). Daarnaast is gekeken of er een verschil is tussen jongens en meisjes in het gebruik van de elementen en in de sociale betekenis en of het Brabants dialect ook een rol speelt bij het gebruik van de elementen uit immigrantentalen en het Engels.

Ter uitvoering van dit onderzoek is gebruikt gemaakt van een online-enquête die is ingevuld door 64 proefpersonen en van 13 opnames van spontane gesprekken die zijn geanalyseerd. In de enquête komen twee onderwerpen aan bod: buitenlandse woorden en het Marokkaans accent. Er is gevraagd naar het gebruik hiervan en er is ingegaan op de sociale betekenis van dit gebruik. In de analyses is niet alleen naar de woorden uit immigrantentalen en het Engels en kenmerken van het Marokkaans accent gekeken, maar ook naar elementen die voorkomen bij tweedetaalleerders en kenmerken van het Brabants dialect.

Uit de resultaten blijkt dat er onder de vmbo-jongeren in de leeftijdscategorie 14-17 in de onderzoeksregio sprake is van elementen uit immigrantentalen en het Engels. Wat betreft het gebruik van buitenlandse woorden zijn dit vooral Engelse woorden. Er zijn buitenlandse woorden die vooral door meisjes worden gebruikt en buitenlandse woorden die vooral door jongens worden gebruikt. De belangrijkste redenen voor het gebruik hiervan is omdat de jongeren het leuk en grappig vinden en omdat ze gewend zijn geraakt aan bepaalde woorden. Bij meisjes speelt de reden leuk en grappig een grotere rol dan bij jongens. Bij jongens speelt stoer doen ook een grote rol. Een Marokkaans accent komt minimaal voor en wordt voornamelijk door jongens gebruikt met als reden om Marokkanen belachelijk te maken. Daarnaast komen er bij de jongeren drie verschijnselen voor die ook bij tweedetaalleerders voorkomen: doe als overbodig hulpwerkwoord, het-woorden als de-woorden behandelen en het weglaten van lidwoorden. Het Brabants dialect speelt bij de meeste jongeren een rol naast het gebruik van elementen uit immigrantentalen en het Engels.