Antisemitisme en Islamofobie: Te vergelijken fenomenen?

Abstract

De afgelopen jaren merken we onder andere in Nederland dat scherp taalgebruik, stereotypering en uitsluiting van moslims toeneemt. Door sommige opiniemakers wordt gewezen op een parallel met het gedachtegoed en de opkomst van de nazi's in de vorige eeuw. Anderen vinden een parallel onterecht. Deze discussie over een vergelijking tussen hedendaagse islamofobie en eind 19ᵉ- en begin 20ᵉ eeuws antisemitisme, zien we ook terug in het Europese debat. Dit debat staat in deze scriptie centraal. Een selectie aan wetenschappers die pleiten voor een gelijktrekking (H 2), en wetenschappers die pleiten tegen een gelijktrekking (H 3) komen met hun argumentaties aan bod. Uit een eigen analyse van dit debat (H 4) volgt concluderend dat er eenzelfde mechanisme van 'Othering' bij beide fenomenen werkzaam is. Maar wat ook blijkt is dat 'de moslim' nu een totaal andere 'Ander' is dan 'de jood' eind 19ᵉ eeuw. De vergelijking ligt gevoelig vanwege de plek die antisemitisme en de Holocaust innemen als uniek Europees historisch trauma. Toch is het belangrijk naar het verleden te kunnen kijken en de gelijkenis tussen islamofobie en antisemitisme te zien. Zo realiseren we ons dat er gevaar schuilt in het wegzetten van een minderheid als 'ultieme Ander'.