Wie betaalt, bepaalt?

Abstract

Najaar 2012 ontstaat er grote ophef in de film- en tv-wereld als duidelijk wordt dat het kabinet van plan is het Mediafonds per januari 2017 op te heffen. Het Mediafonds is veruit de grootste financier van artistiek hoogwaardige documentaires in Nederland. Het wegvallen van de bijdrage van het Mediafonds betekent voor documentairemakers dat zij op zoek moeten naar andere financiële partners. Vooral een samenwerkingsverband tussen documentairemakers en maatschappelijke en ideële organisaties lijkt erg aantrekkelijk. De verschillende belangen van maker en sponsor kunnen echter zorgen voor grote problemen.

Het is denkbaar dat er in het productieproces van de film een spanningsveld ontstaat tussen enerzijds de 'artistiek vrije maker' die zich beroept op zijn artistieke vrijheid als onafhankelijk kunstenaar, en aan de andere kant de 'sponsor met een belang' die geld heeft geïnvesteerd in de productie van de film en hiervoor bepaalde wensen en verwachtingen over de film gerealiseerd wil zien. Het ontstaan van een dergelijk spanningsveld kan voor problemen zorgen in de ontwikkeling van de documentaire. Maker en financier zijn van elkaar afhankelijk om de film te kunnen realiseren. Durft de sponsor het risico aan een film te financieren waar zij geen inhoudelijke invloed op heeft? Kan een artistiek vrije documentairemaker onafhankelijk van de verwachtingen van zijn financier zijn eigen visie op de film realiseren, of is de partij die betaalt uiteindelijk ook degene die bepaalt?

In deze scriptie wordt onderzocht hoe dit veronderstelde spanningsveld in de praktijk wordt ervaren. Hoe werken creatieve documentairemakers en sponsoren met een boodschap samen bij de productie van een documentaire? Welke waarde hechten beide partijen aan de volledige onafhankelijkheid van de maker en de wensen van de sponsor? Hoe weten deze partijen naar beider tevredenheid documentaires te realiseren en welke voorwaarden moeten hiervoor worden geschapen? Hoofdvraag van dit onderzoek is:

Hoe gaan 'creatieve documentairemakers' en 'sponsoren met een boodschap' om met het spanningsveld tussen de artistieke vrijheid van de maker en het gebruik van de documentaire?